Wzorcowy plan kont
a rachunkowość
finansowa i zarządcza
podmiotów leczniczych
redakcja naukowa
Maria Hass-Symotiuk
Warszawa 2012
Wzorcowy plan kont.indd 3
2012-03-04 21:33:53
Spis treści
Wstęp
Maria Hass-Symotiuk.................................................................................... 11
Wykaz kont syntetycznych i analitycznych dla podmiotów leczniczych
Maria Hass-Symotiuk.................................................................................... 17
Rozdział 1. Zakładowy plan kont jako element polityki rachunkowości
podmiotu leczniczego
Magdalena Kludacz....................................................................................... 35
1.1. Wzorcowy a zakładowy plan kont podmiotu leczniczego................
1.2. Komponenty zakładowego planu kont podmiotu leczniczego........
1.3. Projektowanie struktury kont syntetycznych i analitycznych
oraz jej wpływ na zakres generowanych zbiorów informacji
finansowych w podmiocie leczniczym................................................
1.4. Potrzeba wyodrębnienia ewidencji księgowej dla projektów
finansowanych ze środków unijnych w podmiocie leczniczym........
1.5. Wymagania zakładowego planu kont w warunkach
komputeryzacji ewidencji księgowej w podmiocie leczniczym........
35
39
44
52
56
Rozdział 2. Prowadzenie ksiąg rachunkowych w podmiocie leczniczym
Maria Hass-Symotiuk ................................................................................... 61
2.1. 2.2. 2.3. 2.4. Istota, cechy i elementy ksiąg rachunkowych....................................
Otwieranie i zamykanie ksiąg rachunkowych...................................
Techniki prowadzenia ksiąg rachunkowych......................................
Poprawianie błędów w zapisach księgowych . ..................................
61
67
73
75
Rozdział 3. Dokumentowanie operacji gospodarczych w podmiocie
leczniczym
Maria Hass-Symotiuk ................................................................................... 79
3.1. Rola dokumentów księgowych i ich klasyfikacja ............................. 79
3.2. Wymagania wobec dokumentów księgowych wynikające z ustawy
o rachunkowości ................................................................................. 84
3.3. Wymagania dotyczące dokumentów służących ustaleniu
i rozliczeniu podatku VAT . ............................................................... 87
Wzorcowy plan kont.indd 5
2012-03-04 21:33:53
Spis treści
6
3.4. Wymagania dodatkowe wobec dokumentów wynikające
z umów lub decyzji przyznających środki na realizację
projektów finansowanych ze środków unijnych................................ 98
3.5. Kontrola dokumentów księgowych....................................................103
Rozdział 4. Inwentaryzacja aktywów i pasywów w podmiocie leczniczym
Kazimierz Sawicki..........................................................................................107
4.1. Pojęcie i cel inwentaryzacji składników aktywów i pasywów...........107
4.2. Przedmiot i częstotliwość inwentaryzacji..........................................108
4.3. Zasady i metody inwentaryzacji składników aktywów
i pasywów..............................................................................................111
4.4. Organizacja inwentaryzacji składników aktywów i pasywów...........116
4.5. Rozliczanie różnic inwentaryzacyjnych w składnikach
majątkowych........................................................................................117
Rozdział 5. Wycena aktywów i pasywów oraz zasady ustalania wyniku
finansowego w podmiocie leczniczym
Bożena Nadolna............................................................................................121
5.1. Podstawowe kategorie wyceny majątku i kapitałów (funduszy)
podmiotów leczniczych a zasady rachunkowości..............................121
5.2. Składniki aktywów i źródła ich finansowania w podmiocie
leczniczym oraz ich wycena początkowa...........................................134
5.3. Wycena zużycia i rozchodu składników aktywów w podmiocie
leczniczym ...........................................................................................143
5.4. Wycena bilansowa aktywów i pasywów w podmiotach
leczniczych............................................................................................146
5.5. Elementy kształtujące wynik finansowy podmiotu leczniczego
i jego rozliczenie .................................................................................152
Rozdział 6. Aktywa trwałe w podmiocie leczniczym
Maria Hass-Symotiuk....................................................................................159
6.1. Ogólna charakterystyka kont zespołu 0 „Aktywa trwałe” ..............159
6.2. Korespondencja kont zespołu 0 „Aktywa trwałe” wraz
z komentarzem....................................................................................161
6.3. Konta pozabilansowe..........................................................................212
Rozdział 7. Środki pieniężne, rachunki bankowe oraz inne
krótkoterminowe aktywa finansowe podmiotu leczniczego
Magdalena Kludacz.......................................................................................214
7.1. Ogólna charakterystyka kont zespołu 1 „Środki pieniężne,
rachunki bankowe oraz inne krótkoterminowe aktywa
finansowe” w podmiocie leczniczym..................................................214
Wzorcowy plan kont.indd 6
2012-03-04 21:33:56
Spis treści
7
7.2. Korespondencja kont zespołu 1 „Środki pieniężne, rachunki
bankowe oraz inne krótkoterminowe aktywa finansowe”
wraz z komentarzem w podmiocie leczniczym.................................222
Rozdział 8. Rozrachunki i roszczenia podmiotu leczniczego
Bożena Nadolna............................................................................................245
8.1. Ogólna charakterystyka kont zespołu 2 „Rozrachunki
i roszczenia” podmiotu leczniczego...................................................245
8.2. Korespondencja kont zespołu 2 „Rozrachunki i roszczenia”
wraz z komentarzem w podmiocie leczniczym.................................248
8.3. Konta pozabilansowe..........................................................................289
Rozdział 9. Materiały i towary podmiotu leczniczego
Bożena Nadolna............................................................................................291
9.1. Ogólna charakterystyka kont zespołu 3 „Materiały i towary”
podmiotu leczniczego . .......................................................................291
9.2. Korespondencja kont zespołu 3 „Materiały i towary” wraz
z komentarzem w podmiocie leczniczym..........................................293
9.2. Konta pozabilansowe..........................................................................308
Rozdział 10. Koszty według rodzajów i ich rozliczanie w podmiocie
leczniczym
Maria Hass-Symotiuk....................................................................................310
10.1. Ogólna charakterystyka kont zespołu 4 „Koszty według
rodzajów i ich rozliczanie” podmiotu leczniczego............................310
10.2. Korespondencja kont zespołu 4 „Koszty według rodzajów
i ich rozliczanie” wraz z komentarzem w podmiocie leczniczym....316
Rozdział 11. Koszty według typów działalności i ich rozliczanie
w podmiocie leczniczym
Maria Hass-Symotiuk....................................................................................332
11.1. Ogólna charakterystyka kont zespołu 5 „Koszty według typów
działalności i ich rozliczanie” w podmiocie leczniczym...................332
11.2. Korespondencja kont zespołu 5 „Koszty według typów
działalności i ich rozliczanie” wraz z komentarzem w podmiocie
leczniczym............................................................................................351
Rozdział 12. Produkty i rozliczenia międzyokresowe w podmiocie
leczniczym
Kazimierz Sawicki..........................................................................................364
12.1. Ogólna charakterystyka kont zespołu 6 „Produkty i rozliczenia
międzyokresowe” w podmiocie leczniczym......................................364
Wzorcowy plan kont.indd 7
2012-03-04 21:33:57
Spis treści
8
12.2. Korespondencja kont zespołu 6 „Produkty gotowe i rozliczenia
międzyokresowe” w podmiocie leczniczym......................................367
Rozdział 13. Przychody i koszty związane z ich osiągnięciem
w podmiocie leczniczym
Maria Hass-Symotiuk ................................................................................. 376
13.1. Ogólna charakterystyka kont zespołu 7 „Przychody i koszty
związane z ich osiągnięciem” w podmiocie leczniczym...................376
13.2. Korespondencja kont zespołu 7 „Przychody i koszty związane
z ich osiągnięciem” wraz z komentarzem w podmiocie
leczniczym............................................................................................382
Rozdział 14. Kapitały (fundusze) własne, fundusze specjalne,
rezerwy i wynik finansowy w podmiotach leczniczych
Bożena Nadolna............................................................................................415
14.1. Ogólna charakterystyka kont zespołu 8 „Kapitały (fundusze)
własne, fundusze specjalne, rezerwy i wynik finansowy”
w podmiotach leczniczych...................................................................415
14.2. Korespondencja kont zespołu 8 „Kapitały (fundusze) własne,
fundusze specjalne, rezerwy i wynik finansowy wraz
z komentarzem” w podmiotach leczniczych.....................................418
Rozdział 15. Wyodrębniona ewidencja księgowa projektów
współfinansowanych ze środków UE w podmiocie leczniczym
Magdalena Kludacz.......................................................................................440
15.1. Dostosowanie rachunkowości podmiotu leczniczego
do potrzeb realizacji projektów współfinansowanych
ze środków unijnych............................................................................440
15.2. Wyodrębniona ewidencja aktywów trwałych, aktywów
obrotowych i zobowiązań związanych z finansowaniem
projektów ze środków unijnych w podmiocie leczniczym................450
15.3. Zasady ewidencji środków pozyskiwanych na realizację
projektów współfinansowanych ze środków unijnych
w podmiocie leczniczym......................................................................457
15.4. Zasady ewidencji kosztów projektów współfinansowanych
ze środków unijnych w podmiocie leczniczym..................................468
Rozdział 16. Powiązanie kont syntetycznych i analitycznych
ze sprawozdaniem finansowym podmiotu leczniczego
Kazimierz Sawicki..........................................................................................472
16.1. Zakładowy plan kont a sprawozdanie finansowe podmiotu
leczniczego...........................................................................................472
Wzorcowy plan kont.indd 8
2012-03-04 21:33:57
Spis treści
9
16.2. Ujmowanie sald kont w bilansie podmiotu leczniczego..................475
16.3. Sporządzanie rachunku zysków i strat w podmiocie
leczniczym............................................................................................480
16.4. Informacja dodatkowa w podmiocie leczniczym..............................485
16.5. Zasady sporządzania innych elementów sprawozdania
finansowego w podmiocie leczniczym...............................................492
Załącznik nr 1. Zarządzenie w sprawie dokumentacji przyjętych zasad
(polityki) rachunkowości w podmiocie leczniczym
Maria Hass-Symotiuk....................................................................................499
Literatura.............................................................................................................503
Spis ilustracji . .....................................................................................................508
Spis tabel .............................................................................................................509
Wzorcowy plan kont.indd 9
2012-03-04 21:33:57
Wzorcowy plan kont.indd 10
2012-03-04 21:33:57
Wstęp
Zasadniczym źródłem informacji finansowych niezbędnych do zarządzania każdą jednostką gospodarczą, w tym także podmiotem leczniczym,
jest rachunkowość. Wszystkie podmioty są obowiązane do prowadzenia
rachunkowości zgodnie z przepisami prawa gwarantującymi pozyskanie
prawdziwego i rzetelnego obrazu stanu i zmian sytuacji majątkowej
i sytuacji finansowej oraz ich dokonań. Temu celowi służą stosowane
w systemie rachunkowości różne procedury pomiaru, dokumentowania,
wyceny oraz rejestracji zdarzeń i procesów gospodarczych mających
miejsce w określonym czasie.
Trzonem systemu rachunkowości podmiotu leczniczego prowadzącego księgi rachunkowe bez względu na formę prawną czy zakres
prowadzonej działalności jest zakładowy plan kont. Określa on sposób
prowadzenia ksiąg rachunkowych jednostki i jest zasadniczym, sformalizowanym dokumentem polityki rachunkowości. Od jego zawartości
i struktury zależy nie tylko sposób prowadzenia ewidencji księgowej
i jej pracochłonność, ale także potencjał informacyjny rachunkowości,
który warunkuje realizację jej nadrzędnej funkcji, jaką jest funkcja informacyjna.
Zakładowy plan kont stanowi usystematyzowany wykaz kont (z podaniem ich symboli i nazw) przeznaczony do rejestracji posiadanych
i wykorzystywanych w prowadzonej działalności środków gospodarczych,
źródeł ich finansowania i zachodzących w nim procesów gospodarczych
oraz ich skutków (w tym także ponoszonych kosztów, uzyskiwanych
przychodów i osiąganych wyników). Powinien być on wzbogacony o komentarz wyjaśniający treść i wzajemne powiązania poszczególnych kont.
Zakładowy plan kont jest „centrum nerwowym” rachunkowości podmiotu leczniczego. Spełnia on rolę podstawy do generowania niezbędnych
zbiorów informacji finansowych.
Jego zadaniem jest umożliwienie prowadzenia ksiąg rachunkowych
zgodnie z ustawą o rachunkowości oraz innymi obowiązującymi regulacjami prawnymi (np. przepisami podatkowymi) z równoczesnym
Wzorcowy plan kont.indd 11
2012-03-04 21:33:58
12
Wstęp
uwzględnieniem charakterystycznych cech działalności jednostki
(specyfiki prowadzonej działalności, jej rodzaju, rozmiarów), potrzeb
informacyjnych różnych użytkowników (zewnętrznych i wewnętrznych)
oraz techniki prowadzenia ksiąg rachunkowych (ręcznie, komputerowo).
Obowiązek ustalenia i aktualizacji zakładowego planu kont wynika
z art. 10 ustawy o rachunkowości i należy do kierownika jednostki.
W praktyce założenia do zakładowego planu kont przygotowuje na ogół
główny księgowy.
Warto dodać, że obowiązek posiadania własnego zakładowego planu
kont dotyczy także tych podmiotów leczniczych, które dobrowolnie prowadzą pełną rachunkowość (mimo że ich przychody netto ze sprzedaży
produktów, towarów i przychody finansowe za poprzedni rok obrotowy
były niższe niż równowartość w walucie polskiej 1200 tys. euro). Przyjęcie
takiego rozwiązania (prowadzenia pełnej rachunkowości) umożliwia
bowiem uzyskanie bardziej szczegółowych informacji na potrzeby zarządzania niż przy prowadzeniu uproszczonych form ewidencyjnych, np.
księgi przychodów i rozchodów.
Niniejsza publikacja prezentuje szczegółowe rozwiązania dotyczące
opracowywania, funkcjonowania i modyfikacji zakładowego planu kont
dla podmiotów leczniczych o różnej formie prawnej, zarówno non profit
(niebędących przedsiębiorcami), jak przedsiębiorców (działających dla
zysku). Prezentowane w nim treści zostały dostosowane do specyfiki
prowadzonej działalności leczniczej, zasad gospodarki finansowej oraz
potrzeb informacyjnych odbiorców zewnętrznych i kierownictwa tych
jednostek. Uwzględniono w nim także wymagania dotyczące prowadzenia wyodrębnionej ewidencji księgowej na potrzeby realizacji projektów
współfinansowanych ze środków unijnych.
Praca składa się z czterech części, które harmonijnie łączą problemy
ogólne z praktycznymi występującymi w tych jednostkach.
W części pierwszej przedstawiono wzorcowy plan kont dla podmiotów
leczniczych o różnej formie prawnej (SP ZOZ, spółek prawa handlowego,
spółek prawa cywilnego, spółdzielni, fundacji itp.) prowadzących pełne
księgi rachunkowe. Zawiera on rozbudowany wykaz kont syntetycznych
i analitycznych, który umożliwi nie tylko rejestrację operacji gospodarczych występujących w tych podmiotach, ale także zapewni pozyskanie
informacji na potrzeby zarządcze ich kierownictwa oraz umożliwi
sporządzanie obligatoryjnej sprawozdawczości finansowej w kształcie
wymaganym przez ustawę o rachunkowości, przepisy ustawy o statystyce
Wzorcowy plan kont.indd 12
2012-03-04 21:33:59
Wstęp
13
publicznej, jak też informacje finansowe wymagane przez Ministerstwo
Zdrowia i organy założycielskie.
W pracy przyjęto podział kont na 10 zespołów (od 0 do 9). W ramach
kont zespołów 0–8 stosowanych w praktyce jednostek opieki zdrowotnej
wydzielono także odrębne konta syntetyczne i analityczne służące do
ewidencji projektów dotowanych ze środków unijnych. Natomiast ostatni
zespół obejmuje konta pozabilansowe przeznaczone do całościowego
odwzorowania, monitorowania, rozliczania i kontroli kosztów realizowanych przedsięwzięć współfinansowanych ze środków UE.
Przyjęte w publikacji rozwiązania są zgodne z rozwiązaniami określanymi w ustawie o rachunkowości, w krajowych i międzynarodowych
standardach rachunkowości, znowelizowanych ustawach podatkowych,
jak też w ustawie o działalności leczniczej, kodeksie spółek handlowych,
ustawie Prawo spółdzielcze itp.).
Druga część opracowania obejmuje pięć rozdziałów, w których
ukazano zasady i metody projektowania zakładowego planu kont dla
podmiotów leczniczych, dokumentowania operacji gospodarczych,
sposoby prowadzenia ksiąg rachunkowych oraz ich weryfikacji w drodze
inwentaryzacji, jak też zasady wyceny w ciągu roku obrotowego i na
dzień bilansowy różnych składników aktywów i pasywów oraz ustalania
wyniku finansowego w tych jednostkach. W celu pozyskania rzetelnych
danych szczególną uwagę zwrócono ma wymagania wobec dokumentów
księgowych sformułowane przez prawo bilansowe, prawo podatkowe (na
potrzeby ustalania i rozliczania podatku od towarów i usług) oraz wynikające z umów lub decyzji przyznających środki na realizację projektów
współfinansowanych ze środków unijnych.
W trzeciej część pracy zaprezentowano charakterystyki kont stosowanych w podmiotach leczniczych według zespołów wzorcowego planu
kont. Każdy zespół kont zawiera komentarz, który obejmuje:
wprowadzenie do poszczególnych kont z uwzględnieniem ich funkcji,
obowiązujący sposób wyceny operacji gospodarczych,
omówienie zasad funkcjonowania poszczególnych kont,
aktualne rozwiązania ewidencyjne typowych operacji gospodarczych,
sposób ustalania i rozliczania kosztów działalności medycznej według
ośrodków kosztów oraz zasady ustalania kosztów jednostkowych
świadczeń zdrowotnych,
• sposób ujęcia kosztów i przychodów podlegających rozliczeniu w czasie,
•
•
•
•
•
Wzorcowy plan kont.indd 13
2012-03-04 21:34:00
14
Wstęp
• obowiązujące rozwiązania dotyczące prowadzenia wyodrębnionej
ewidencji aktywów trwałych, aktywów obrotowych, zobowiązań oraz
kosztów projektów współfinansowanych ze środków UE,
• zasady prowadzenia kont ksiąg pomocniczych i kont ksiąg pozabilansowych.
W końcowej części pracy ukazano powiązanie planu kont syntetycznych i analitycznych ze sprawozdawczością finansową podmiotów
leczniczych, które będzie przydatne do sporządzenia sprawozdania
finansowego, a także wzór zarządzenia dotyczący wprowadzenia dokumentacji przyjętych zasad (polityki) rachunkowości w tych jednostkach.
Zaprezentowany w opracowaniu wzorcowy plan kont może być wykorzystany w całości jako zakładowy plan kont w konkretnym podmiocie
leczniczym lub też stanowić podstawę do opracowania własnego planu
kont jednostki opieki zdrowotnej.
Zaletą opracowania jest przede wszystkim wszechstronne i wieloaspektowe przedstawienie problematyki zakładowego planu kont jako
podstawy generowania wieloprzekrojowych informacji finansowych na
potrzeby różnych użytkowników podmiotów leczniczych. Przedstawione w nim treści cechuje bezpośrednia przydatność i aktualność. Warto
podkreślić, że w opracowaniu zaprezentowano zagadnienia najbardziej
aktualne, istotne i kluczowe z uwzględnieniem możliwości różnych
rozwiązań oraz z wykorzystaniem obowiązujących regulacji prawnych,
a w szczególności prawa bilansowego, Krajowych i Międzynarodowych
Standardów Rachunkowości, prawa podatkowego oraz ustaw określających zasady gospodarki finansowej tych jednostek (ustawy o działalności
leczniczej, kodeksu spółek handlowych itp.).
Opracowanie jest przeznaczone dla podmiotów leczniczych zobowiązanych do prowadzenia ksiąg rachunkowych, bez względu na formę
prawną (non profit oraz przedsiębiorców działających dla zysku).
Jego adresatami są przede wszystkim osoby zajmujące się profesjonalnie prowadzeniem ksiąg rachunkowych: główni księgowi, dyrektorzy
finansowi, pracownicy pionów finansowo-ekonomicznych oraz kontrolerzy i audytorzy wewnętrzni. Może być ono również wykorzystywane przez
kierownictwo podmiotów leczniczych, w tym także przez przedstawicieli
rad społecznych czy rad nadzorczych odpowiedzialnych za kształt systemu
informacyjnego rachunkowości oraz przyjętą politykę w tym zakresie.
Z uwagi na całościowe omówienie zagadnień generowania informacji finansowych może być ono także wykorzystane przez słuchaczy
Wzorcowy plan kont.indd 14
2012-03-04 21:34:00
Wstęp
15
różnych form kształcenia zawodowego (słuchaczy studiów podyplomowych z zarządzania placówkami opieki zdrowotnej, studentów studiów
ekonomicznych, a także przez biegłych rewidentów badających księgi
rachunkowe podmiotów leczniczych.
W niniejszej publikacji nie udało się poruszyć wszystkich istotnych
dla praktyki problemów. Dlatego jeżeli będą mieli Państwo uwagi czy
sugestie oraz zapytania dotyczące prezentowanej tematyki, prosimy je
kierować na adres: mhass@wneiz.pl
Maria Hass-Symotiuk
Wzorcowy plan kont.indd 15
2012-03-04 21:34:00
Wzorcowy plan kont.indd 16
2012-03-04 21:34:01
Maria Hass-Symotiuk
Wykaz kont syntetycznych i analitycznych
dla podmiotów leczniczych
Analitycznego
poziom 1
Księgi głównej
(syntetycznego)
Symbol konta
Nazwa konta
Zespół 0 – Aktywa trwałe
010
Środki trwałe
00
Grunty
10
Budynki i lokale
20
Obiekty inżynierii lądowej i wodnej
30
Kotły i maszyny energetyczne
40
Maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania
50
Specjalistyczne maszyny, urządzenia techniczne i aparaty
60
Urządzenia techniczne
70
Środki transportu
80
Narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie
90
Środki trwałe niskocenne
011
Środki trwałe współfinansowane ze środków UE
Analityka jak do konta 010 przy uwzględnieniu:
Projekt (tytuł)
Źródła finansowania
020
Wzorcowy plan kont.indd 17
Wartości niematerialne i prawne
10
Oprogramowanie
20
Wartość firmy
2012-03-04 21:34:02
Maria Hass-Symotiuk
18
30
Prawa autorskie i pokrewne prawa majątkowe
40
Inne wartości niematerialne i prawne
021
Wartości niematerialne i prawne współfinansowane ze środków UE
Projekt UE (tytuł)
Źródła finansowania
030
Długoterminowe aktywa finansowe i inne inwestycje
10
Udziały i akcje
20
Długoterminowe papiery wartościowe
30
040
Inne długoterminowe aktywa finansowe
Inwestycje w nieruchomości i prawa
10
Nieruchomości (stanowiące inwestycje długoterminowe)
20
Wartości niematerialne i prawne stanowiące inwestycje
długoterminowe
070
Umorzenie środków trwałych
00
Grunty
10
Umorzenie budynków i lokali
20
Umorzenie obiektów inżynierii lądowej i wodnej
30
Umorzenie kotłów i maszyn energetycznych
40
Umorzenie maszyn, urządzeń i aparatów ogólnego zastosowania
50
Umorzenie specjalistycznych maszyn, urządzeń technicznych i aparatów
60
Umorzenie urządzeń technicznych
70
Umorzenie środków transportu
80
Umorzenie narzędzi, przyrządów, ruchomości i wyposażenia
90
Umorzenie środków trwałych niskocennych
071
Umorzenie środków trwałych współfinansowanych ze środków UE
Analityka jak do konta 011
072
073
Umorzenie wartości niematerialnych i prawnych
10
Umorzenie oprogramowania
20
Umorzenie wartości firmy
30
Umorzenie praw autorskich i pokrewnych praw majątkowych
40
Umorzenie innych wartości niematerialnych i prawnych
Umorzenie wartości niematerialnych i prawnych współfinansowanych ze środków UE
Analityka jak do konta 021
Wzorcowy plan kont.indd 18
2012-03-04 21:34:02
Wykaz kont syntetycznych i analitycznych...
074
19
Umorzenie i aktualizacja inwestycji w nieruchomości i prawa
10
Umorzenie inwestycji w nieruchomości
20
Umorzenie inwestycji w wartości niematerialne i prawne
075
Odpisy z tytułu trwałej utraty wartości środków trwałych
076
Odpisy z tytułu trwałej utraty wartości środków trwałych współfinansowanych ze środków UE
077
Odpisy z tytułu trwałej utraty wartości niematerialnych i prawnych
078
Odpisy z tytułu trwałej utraty wartości niematerialnych i prawnych
współfinansowanych ze środków UE
079
Odpisy aktualizujące długoterminowe aktywa finansowe
10
Odpisy aktualizujące wartość udziałów i akcji
20
Odpisy aktualizujące wartość innych długoterminowych papierów
wartościowych
30
Odpisy aktualizujące wartość innych długoterminowych aktywów
finansowych
080
Środki trwałe w budowie
00
Zakup środków trwałych
10
Roboty budowlano-montażowe
20
Modernizacja np. oddziału kardiologicznego
30
Inne środki trwałe w budowie
40
Ulepszenia w obcych środkach trwałych
081
Środki trwałe w budowie współfinansowane ze środków UE
10
Projekt A (np. modernizacja systemu informatycznego)
101
Wkład UE – koszty kwalifikowane
102
Wkład własny – koszty niekwalifikowane
103
Koszty kwalifikowane – środki publiczne krajowe (od organu założycielskiego)
082
Odpisy aktualizujące środki trwałe w budowie
083
Odpisy aktualizujące środki trwałe w budowie współfinansowane
ze środków UE
Konta pozabilansowe
093
Środki trwałe w likwidacji
094
Środki trwałe dzierżawione
095
Środki trwałe obce (np. tomograf komputerowy, rezonans magnetyczny)
096
Środki trwałe oddane w leasing finansowy
Wzorcowy plan kont.indd 19
2012-03-04 21:34:02
Maria Hass-Symotiuk
20
Zespół 1 – Środki pieniężne, rachunki bankowe
oraz inne krótkoterminowe aktywa finansowe
100
Kasa
10
Kasa krajowych środków pieniężnych
20
Kasa zagranicznych środków pieniężnych
101
Kasa środków z UE
Projekty finansowane ze środków UE
130
Rachunki bankowe
10
Bieżący rachunek bankowy
20
Rachunek środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych
30
Inne rachunki bankowe (depozyty, wadia)
40
Rachunek środków inwestycyjnych
50
Rachunki bankowe lokat terminowych
60
Rezydenci
Rachunek bankowy środków na projekty współfinansowane przez
UE
131
10
Projekty UE (np. Modernizacja systemu informatycznego)
101
Rachunek środków własnych
102
Rachunek środków UE
103
133
Rachunek dotacji organu założycielskiego
Kredyty bankowe
10
Długoterminowe kredyty bankowe
20
Krótkoterminowe kredyty bankowe
134
Kredyty bankowe na obsługę projektów współfinansowanych
przez UE
135
Inne środki pieniężne
10
Środki pieniężne w drodze
20
Czeki obce
30
Weksle obce
140
Wzorcowy plan kont.indd 20
Krótkoterminowe aktywa finansowe
10
Udziały i akcje
20
Inne papiery wartościowe (np. papiery dłużne)
30
Inne krótkoterminowe aktywa finansowe
40
Udziały i akcje własne przeznaczone do zbycia
2012-03-04 21:34:03
Wykaz kont syntetycznych i analitycznych...
149
21
Odpisy aktualizujące krótkoterminowe aktywa finansowe
10
Udziały i akcje
20
Inne papiery wartościowe
30
Inne krótkoterminowe aktywa finansowe
50
Udziały i akcje własne przeznaczone do zbycia
Zespół 2 – Rozrachunki i roszczenia
200
Rozrachunki z NFZ
10
Leczenie szpitalne
20
Ambulatoryjna opieka zdrowotna (poradnie)
30
Świadczenia odrębnie kontraktowane
40
Świadczenia współfinansowane
50
Programy lekowe
60
Programy profilaktyczne
70
Pozostałe
80
Świadczenia ponadlimitowe (nadwykonania)
90
Podwyżka ustawowa
201
Rozrachunki z Ministerstwem Zdrowia
10
Procedury wysokospecjalistyczne
20
Programy polityki zdrowotnej
30
Nieubezpieczeni
202
Rozrachunki z odbiorcami usług medycznych
10
Osoby fizyczne – nieubezpieczeni
20
Osoby fizyczne – obcokrajowcy
30
Firmy ubezpieczeniowe (krajowe, zagraniczne)
40
SP ZOZ
50
Pozostałe podmioty lecznicze (niepubliczne)
60
Zakłady pracy
70
Samorząd terytorialny – staże
80
Pozostali odbiorcy usług medycznych
203
Wzorcowy plan kont.indd 21
Rozrachunki z odbiorcami usług niemedycznych
10
Dzierżawa i najem pomieszczeń
20
Wynajem aparatury i sprzętu medycznego
30
Pozostałe
2012-03-04 21:34:03
Maria Hass-Symotiuk
22
204
Rozrachunki z tytułu kształcenia kadr medycznych
10
Rezydentury
20
Staże podyplomowe
205
Rozrachunki z krajowymi dostawcami towarów i usług
Analityka według tytułów i kontrahentów
206
Rozrachunki z zagranicznymi dostawcami towarów i usług
207
Rozrachunki z tytułu budowy środków trwałych
213
Rozrachunki z tytułu realizacji projektów Unii Europejskiej
10
Projekt A
20
Projekt B
215
Zobowiązania wekslowe
221
Rozrachunki z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych
222
Rozrachunki z tytułu pobranych zaliczek na poczet podatku dochodowego od osób fizycznych
223
Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT
10
Rozliczenie VAT należnego
20
Korekty VAT należnego
30
Rozliczenie VAT naliczonego
40
Korekty VAT naliczonego
225
Rozrachunki z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych
10
Składki na ubezpieczenie emerytalne
20
Składki na ubezpieczenie rentowe
30
Składki na ubezpieczenie chorobowe
40
Składki na ubezpieczenie wypadkowe
50
Składki na ubezpieczenie zdrowotne
60
Składki na Fundusz Pracy
70
Składki na FGŚP
228
230
Wzorcowy plan kont.indd 22
Inne rozrachunki publicznoprawne
10
Podatek od nieruchomości
20
Podatek od środków transportowych
30
Pozostałe podatki i opłaty lokalne
40
Opłaty za korzystanie ze środowiska
50
PFRON
Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń
2012-03-04 21:34:03
Wykaz kont syntetycznych i analitycznych...
10
Wynagrodzenia z tytułu umowy o pracę
20
Wynagrodzenia z tytułu umowy-zlecenia i o dzieło
30
Wypłaty z tytułu rozwiązania rezerwy na świadczenia pracownicze
40
Wynagrodzenia obciążające ZFŚS
50
Rozrachunki z tytułu zastępczej służby wojskowej
60
Zasiłki płatne z ZUS
231
Rozrachunki dotyczące potrąceń z wynagrodzeń
10
ROR pracownika
20
Związki zawodowe
30
Okręgowa Izba Lekarska
40
Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych
50
Izba Aptekarska
60
Krajowa Izba Diagnostyki
70
Składki PZU
80
PKZP
90
Zajęcia wynagrodzeń
100
Ubezpieczenia OC
110
ROR pracownika UE
Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń za udział w realizacji projektów
UE
232
234
Pozostałe rozrachunki z pracownikami
10
Zaliczki
20
Roszczenia z tytułu niedoborów i szkód
30
Pozostałe rozrachunki (np. telefony)
235
Rozrachunki z tytułu pożyczek udzielanych pracownikom z ZFŚS
10
Pożyczki mieszkaniowe
20
Pożyczki krótkoterminowe
Pozostałe rozrachunki z pracownikami uczestniczącymi w realizacji projektów UE
236
240
Wzorcowy plan kont.indd 23
23
Rozliczenie niedoborów i szkód
10
Niedobory i szkody niezawinione
20
Niedobory i szkody zawinione
30
Roszczenia z tytułu niedoborów skierowane na drogę postępowania
sądowego
2012-03-04 21:34:03
Maria Hass-Symotiuk
24
40
241
Roszczenia z tytułu niedoborów i szkód uznane przez osoby materialnie
odpowiedzialne
Rozliczenie nadwyżek
10
Kompensata nadwyżek z niedoborami
20
Nadwyżki uznane za pozorne
30
Nadwyżki w składnikach środków trwałych
40
Pozostałe nadwyżki
245
Rozrachunki wewnątrzzakładowe
10
Zwroty za rozmowy telefoniczne
20
Inne rozrachunki wewnątrzzakładowe
246
Należności dochodzone na drodze sądowej
10
W stosunku do pracowników
20
W stosunku do odbiorców
30
W stosunku do dostawców
247
Pozostałe rozrachunki
10
Wadium na przetargi
20
Kaucje za opakowania
30
Depozyty od pacjentów
40
Pozostałe
248
Pozostałe rozrachunki z UE
Analityka według realizowanych projektów
260
261
Odpisy aktualizujące wartość należności
10
Należności za świadczenia ponadlimitowe
20
Należności z tytułu leczenia osób nieubezpieczonych
30
Należności przeterminowane
40
Należności nieściągalne
50
Pozostałe (np. dłużnicy postawieni w stan likwidacji)
Odpisy aktualizujące wartość należności z tytułu realizacji projektów UE
Konta pozabilansowe
291
Należności warunkowe projektów UE
292
Należności warunkowe
293
Zobowiązania warunkowe
Wzorcowy plan kont.indd 24
2012-03-04 21:34:04
Wykaz kont syntetycznych i analitycznych...
25
Zespół 3 – Materiały i towary
300
Rozliczenie zakupu
10
Magazyn leków – apteka
20
Magazyn artykułów żywnościowych materiałów
30
Zakup usług
310
Materiały
10
Magazyn apteki
20
Magazyn krwi
30
Magazyn żywności
40
Magazyn sprzętu medycznego
50
Magazyn techniczny
60
Magazyn opakowań technicznych
70
Magazyn bielizny
80
Magazyn szwalni
90
Pozostałe
311
Materiały w magazynach do realizacji projektów UE
312
Materiały przekazane jednostkom organizacyjnym (magazyny
podręczne)
Analityka według ośrodków kosztów
320
Materiały w przerobie
330
Towary
340
Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów
341
Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów
342
Odpisy aktualizujące wartość towarów
343
Odpisy aktualizujące wartość materiałów
390
Konta pozabilansowe
10
Zapasy obce
20
Niskocenne przedmioty w użytkowaniu
Zespół 4 – Koszty według rodzajów i ich rozliczenie
Amortyzacja środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych
410
Wzorcowy plan kont.indd 25
10
Amortyzacja środków trwałych stanowiąca KUP
20
Amortyzacja środków trwałych niestanowiąca KUP
30
Amortyzacja wartości niematerialnych i prawnych stanowiąca KUP
2012-03-04 21:34:04
Maria Hass-Symotiuk
26
40
420
Zużycie materiałów
10
Leki (antybiotyki, cytostatyki itd.)
20
Implanty
30
Krew i preparaty krwiopochodne
40
Odczynniki chemiczne i materiały diagnostyczne
50
Pozostałe materiały medyczne
60
Sprzęt medyczny jednorazowego użytku
70
Sprzęt medyczny wielorazowego użytku
80
Artykuły żywnościowe
90
Pozostałe materiały medyczne
100
Materiały do konserwacji i remontów
110
Bielizna i pościel jednorazowego i wielorazowego użytku
120
Odzież jedno- i wielorazowego użytku
130
Materiały na cele administracyjno-gospodarcze
140
Środki czystościowe
150
Środki higieniczno-pielęgnacyjne
160
Opakowania, środki dezynfekcyjne, środki do sterylizacji
170
Materiały eksploatacyjno-techniczne
180
Paliwo
190
Pozostałe materiały
421
Zużycie energii
10
Woda
20
Energia elektryczna
30
Energia cieplna
40
Pozostała
430
Wzorcowy plan kont.indd 26
Amortyzacja wartości niematerialnych i prawnych niestanowiąca KUP
Usługi obce
10
Remontowo-budowlane
20
Transportowe
30
Konserwacja i naprawa sprzętu medycznego
40
Konserwacja i naprawa sprzętu niemedycznego
50
Medyczne innych jednostek opieki zdrowotnej
60
Medyczne (kontrakty – lekarze)
2012-03-04 21:34:04
Wykaz kont syntetycznych i analitycznych...
70
Medyczne (kontrakty – pielęgniarki)
80
Kontrakty – pozostałe
90
Usługi telekomunikacyjne
100
Usługi pocztowe
110
Dozór mienia
120
Usługi komunalne, wywóz odpadów
130
Sprzątanie
140
Dezynfekcja, dezynsekcja
150
Usługi pralnicze
160
Usługi bankowe
170
Pozostałe usługi (opłaty RTV, ogłoszenia, dokumentacja techniczna)
180
Usługi konsultingowe (prawne, badanie bilansu)
190
Inne (np. wywóz nieczystości medycznych)
440
Podatki i opłaty
10
Podatek od nieruchomości
20
Opłaty roczne za wieczyste użytkowanie gruntów
30
Pozostałe podatki i opłaty lokalne
40
Podatek akcyzowy
50
Podatek VAT naliczony niepodlegający odliczeniu lub zwrotowi
60
PFRON
70
Opłaty skarbowe, sądowe, notarialne
80
Urzędowe opłaty administracyjne
90
Pozostałe (np. za korzystanie ze środowiska)
450
Wynagrodzenia
10
Wynagrodzenia osobowe
20
Umowy-zlecenia i o dzieło
30
Za dyżury
40
Za gotowość
50
Inne wynagrodzenia
460
Wzorcowy plan kont.indd 27
27
Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia
10
Składki ZUS
20
Odpis na ZFŚS lub świadczenia urlopowe
30
Szkolenie kadr medycznych
2012-03-04 21:34:05
Maria Hass-Symotiuk
28
40
Szkolenie pozostałych pracowników
50
Odzież ochronna i robocza
60
Badania okresowe pracowników
70
Pozostałe świadczenia
470
490
Pozostałe koszty rodzajowe
10
Podróże służbowe
20
Ryczałty za używanie samochodów prywatnych do celów służbowych
30
Składki członkowskie obowiązkowe
40
Wypłaty pieniężne na rzecz pracowników niezaliczane do wynagrodzeń
ani do świadczeń na rzecz pracowników
50
Ubezpieczenia majątkowe i ubezpieczenia OC podmiotu
60
Koszty reprezentacji i reklamy
70
Odszkodowania z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych
80
Inne koszty
Rozliczenie kosztów rodzajowych
Zespół 5 – Koszty według typów działalności i ich rozliczenie
500
Koszty działalności podstawowej medycznej – lecznictwo stacjonarne
Analityka według ośrodków kosztów, na przykład oddziałów szpitalnych, pracowni
501
Koszty działalności podstawowej medycznej – lecznictwo ambulatoryjne (poradnie)
Analityka według ośrodków kosztów, na przykład poradni, gabinetów
502
Koszty działalności podstawowej medycznej – procedury finansowane z budżetu państwa
Analityka według realizowanych procedur
503
Koszty działalności podstawowej medycznej – profilaktyczne
pogramy zdrowotne
Analityka według realizowanych programów
504
Koszty podstawowej działalności medycznej – badania kliniczne
Według rodzajów badań klinicznych
511
Koszty działalności podstawowej handlowej (np. apteka detaliczna)
530
Koszty działalności pomocniczej medycznej
Analityka według ośrodków kosztów (jednostek usługowych medycznych)
531
Wzorcowy plan kont.indd 28
Koszty działalności pomocniczej niemedycznej
2012-03-04 21:34:05
Wykaz kont syntetycznych i analitycznych...
29
Analityka według ośrodków kosztów (jednostek usługowych niemedycznych)
535
Koszty działalności bytowej i socjalnej
550
Koszty zarządu
Analityka według ośrodków kosztów
Zespół 6 – Produkty i rozliczenia międzyokresowe
600
Produkty gotowe (preparaty krwiopochodne)
625
Odpisy aktualizujące wartość produktów
641
Długoterminowe czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów
Analityka według tytułów
642
Krótkoterminowe czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów
10
Prenumeraty
20
Ubezpieczenia majątkowe
30
Ubezpieczenia OC
40
Ubezpieczenia komunikacyjne
50
Podatek od nieruchomości
60
Czynsz, dzierżawa roczna
70
Odpis roczny na ZFŚS
Według ośrodków kosztów
643
Długoterminowe bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów
644
Krótkoterminowe bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów
10
Rezerwa na zobowiązania z tytułu wzrostu wynagrodzeń
20
Rezerwy na wydatki przyszłych okresów
650
Pozostałe rozliczenia międzyokresowe
10
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
Zespół 7 – Przychody i koszty związane z ich osiągnięciem
700
Sprzedaż usług działalności podstawowej medycznej
Analityka według płatników (źródeł finansowania), kontraktów
i ośrodków kosztów
Wzorcowy plan kont.indd 29
10
NFZ – lecznictwo stacjonarne
20
NFZ – lecznictwo ambulatoryjne
30
NFZ – rehabilitacja lecznicza
40
NFZ – świadczenia odrębnie kontraktowane
50
NFZ – programy lekowe
2012-03-04 21:34:05
Maria Hass-Symotiuk
30
60
NFZ – programy profilaktyczne
70
NFZ – Pozostałe
90
NFZ – świadczenia ponadlimitowe
100
MZ – procedury wysokospecjalistyczne
110
MZ – programy polityki zdrowotnej
120
MZ – nieubezpieczeni
130
MZ – rezydenci
140
Osoby fizyczne (ubezpieczone i nieubezpieczone)
150
Osoby fizyczne – obcokrajowcy
160
Firmy ubezpieczeniowe krajowe
170
Firmy ubezpieczeniowe zagraniczne
180
Zakłady Opieki Zdrowotnej publiczne
190
Niepubliczne podmioty lecznicze
200
Samorząd terytorialny
210
Inne zakłady pracy
220
Badania naukowe
230
Pozostali odbiorcy usług medycznych
701
Przychody z tytułu kształcenia kadry medycznej
10
702
Staże podyplomowe
Przychody z badań klinicznych
10
Według ośrodków kosztów i płatników
Przychody ze sprzedaży usług pomocniczej działalności niemedycznej
703
Według ośrodków kosztów i płatników
705
Wzorcowy plan kont.indd 30
Pozostała sprzedaż
10
Wynajem powierzchni użytkowej – dzierżawy
20
Energia elektryczna
30
Energia cieplna
40
Rozmowy telefoniczne
50
Woda
60
Sterylizacja
70
Za parkowanie samochodów
80
Dzierżawy sprzętu medycznego
90
Posiłki
2012-03-04 21:34:05
Wykaz kont syntetycznych i analitycznych...
100
Wynajem pokoju
110
Zamieszczenie reklamy
120
Wykonanie odpisów dokumentów ksero
130
Inne
710
31
Koszt własny sprzedaży usług medycznych
(analityka jak do konta 700)
711
Koszt własny kształcenia kadry medycznej
Analityka jak do konta 701
712
Koszt własny badań klinicznych
Analityka jak do konta 702
Koszty własne sprzedaży usług działalności pomocniczej niemedycznej
713
Według ośrodków kosztów i płatników (źródeł finansowania)
715
Koszt własny – pozostała sprzedaż
Analityka jak do konta 705
730
Sprzedaż materiałów
731
Wartość sprzedanych materiałów w cenie zakupu (nabycia)
740
Sprzedaż towarów
741
Wartość sprzedanych towarów w cenie zakupu (nabycia)
750
Przychody finansowe
10
Odsetki bankowe
20
Odsetki od niezapłaconych w terminie należności
30
Odsetki bankowe rachunku środków ZFŚS
40
Umorzone odsetki od dostawców
50
Dodatnie różnice kursowe
60
Inne przychody finansowe
751
Przychody finansowe dotyczące zadań współfinansowanych z UE
Analityka według projektów i rodzajów przychodów finansowych
755
Wzorcowy plan kont.indd 31
Koszty finansowe
10
Odsetki zapłacone od zobowiązań
20
Odsetki od zobowiązań budżetowych
30
Odsetki od kredytów i pożyczek
40
Ujemne różnice kursowe
50
Pozostałe koszty finansowe
2012-03-04 21:34:06
Maria Hass-Symotiuk
32
756
Koszty finansowe dotyczące zadań współfinansowanych z UE
Analityka według projektów i i rodzajów kosztów finansowych
760
Pozostałe przychody operacyjne
10
Przychody ze sprzedaży niefinansowych aktywów trwałych
20
Darowizny rzeczowe, spadki
30
Umorzone i przedawnione zobowiązania
40
Dotacje, subwencje i dopłaty (np. na realizację programów zdrowotnych, na odprawy)
50
Otrzymane odszkodowania, kary i grzywny
60
Rozwiązanie rezerw
70
Nadwyżki inwentaryzacyjne
80
Wpłaty należności odpisanych
90
Inne pozostałe przychody operacyjne
761
Pozostałe przychody operacyjne z tytułu dotacji UE
Analityka według projektów i rodzajów pozostałych przychodów
765
Pozostałe koszty operacyjne
10
Wartość sprzedanych lub likwidowanych środków trwałych
20
Odpisy z tytułu aktualizacji wartości aktywów niefinansowych
30
Darowizny składników majątkowych
40
Zapłacone odszkodowania, kary umowne i grzywny
50
Należności przedawnione, umorzone i nieściągalne
60
Renty za utratę zdrowia
70
Odszkodowania z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych
80
Utworzenie rezerw na pewne i prawdopodobne straty
90
Inne pozostałe koszty operacyjne
766
Pozostałe koszty operacyjne UE
Analityka według projektów i rodzajów pozostałych kosztów
770
Zyski nadzwyczajne
10
Otrzymane odszkodowania za skutki zdarzeń losowych
20
Odpisanie zobowiązań umorzonych
30
771
Wzorcowy plan kont.indd 32
Inne zyski nadzwyczajne
Straty nadzwyczajne
10
Straty nadzwyczajne spowodowane zdarzeniami losowymi
20
Straty nadzwyczajne pozostałe
2012-03-04 21:34:06
Wykaz kont syntetycznych i analitycznych...
781
Obroty wewnętrzne
782
Koszty obrotów wewnętrznych
33
Zespół 8 – Kapitały (fundusze) własne,
fundusze specjalne i wynik finansowy
801
Kapitał (fundusz) podstawowy
801
Fundusz założycielski SP ZOZ
10
Bilans otwarcia / Bilans zamknięcia
20
Dotacje otrzymane od organu założycielskiego
30
Dotacje z budżetu samorządu terytorialnego
40
Nieodpłatnie otrzymane składniki majątkowe
50
Dotacje Skarbu Państwa
60
Środki z innych źródeł
70
Straty bilansowe
801
Fundusz udziałowy – spółdzielnia
801
Kapitał zakładowy – spółka z o.o.
801
Kapitał zakładowy – spółka akcyjna
801
Kapitał właścicieli – spółka osobowa
802
Kapitał (fundusz) zapasowy
802
Fundusz zakładu SP ZOZ
10
Bilans otwarcia / Bilans zamknięcia
20
Dotacje z budżetu wojewody
30
Dotacje z budżetu samorządu terytorialnego
40
Dary majątku trwałego przeznaczone na cele rozwojowe
50
Dotacje budżetowe
60
Środki z innych źródeł
70
Starty bilansowe
80
Zyski bilansowe
90
Pokrycie straty bilansowej
802
Fundusz zasobowy – spółdzielnia
802
Kapitał zapasowy – spółka z o.o., spółka akcyjna
802
Pozostałe kapitały rezerwowe – spółka akcyjna
803
Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny
820
Rozliczenie wyniku finansowego
10
Wzorcowy plan kont.indd 33
Wynik finansowy z lat ubiegłych
2012-03-04 21:34:06
Maria Hass-Symotiuk
34
20
840
Wynik finansowy roku bieżącego
Rezerwy na przyszłe zobowiązania i koszty
10
841
Według tytułów
Rozliczenia międzyokresowe przychodów
10
Ujemna wartość firmy
20
Otrzymane zaliczki, przedpłaty, zadatki na poczet dostaw i usług
30
Inne rozliczenia międzyokresowe przychodów
40
Otrzymane dotacje, subwencje i dopłaty na zakup środków trwałych
50
Środki trwałe przyjęte w drodze darowizny
Rozliczenia międzyokresowe przychodów związanych z projektami UE
845
Analityka według projektów
851
Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych
10
Bilans otwarcia / Bilans zamknięcia
20
Odpis bieżący na ZFŚS
30
Odsetki od pożyczek mieszkaniowych
40
Odsetki bankowe
50
Pozostałe zwiększenia
60
Dofinansowanie wypoczynku
70
Zapomogi dla pracowników, emerytów i rencistów
80
Imprezy okolicznościowe
90
Pozostałe zmniejszenia, np. bony
860
Wynik finansowy
870
Podatek dochodowy
871
Inne obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego
Zespół 9
900
Wzorcowy plan kont.indd 34
Konta pozabilansowe
Koszty związane z realizacją projektów finansowanych ze środków
UE (według poszczególnych projektów)
10
Koszty kwalifikowane projektu – wkład UE
20
Koszty kwalifikowane projektu – dofinansowanie ze środków publicznych krajowych (organ założycielski)
30
Wkład własny – koszty niekwalifikowane
2012-03-04 21:34:07
Rozdział 1
Zakładowy plan kont
jako element polityki rachunkowości
podmiotu leczniczego
Magdalena Kludacz
1.1. Wzorcowy a zakładowy plan kont
podmiotu leczniczego
Właściwe funkcjonowanie systemu rachunkowości podmiotu leczniczego
wymaga opracowania określonej polityki rachunkowości, czyli zbioru
zasad i koncepcji działania, które przedstawiają wybrane przez podmiot
do stosowania rozwiązania dopuszczone przepisami ustawy o rachunkowości, na przykład metody amortyzacji środków trwałych czy metody
wyceny zasobów. Integralnym elementem polityki rachunkowości jest
zakładowy plan kont, który stanowi fundament systemu rachunkowości
każdej jednostki gospodarczej prowadzącej księgi rachunkowe. Bardzo
często jest on określany mianem układu nerwowego rachunkowości.
Zakładowy plan kont, jako podstawa opracowywania informacji finansowych, powinien być dostosowany do rozmiarów i specyfiki prowadzonej
działalności gospodarczej. Od jego zawartości i struktury zależy nie tylko
sposób i pracochłonność prowadzenia ewidencji księgowej, ale również
potencjał informacyjny systemu rachunkowości.
Zakładowy plan kont to formalny dokument, będący częścią systemu
księgowego, który określa obowiązujący w jednostce wykaz kont księgi
głównej (kont syntetycznych) przeznaczonych do ewidencji operacji
gospodarczych, przyjęte zasady klasyfikacji zdarzeń, zasady prowadzenia kont ksiąg pomocniczych (kont analitycznych) oraz ich powiązania
z kontami księgi głównej. Powiązanie kont bilansowych i wynikowych
z odpowiednimi pozycjami bilansu i rachunku zysków i strat umożliwia
Wzorcowy plan kont.indd 35
2012-03-04 21:34:07
Magdalena Kludacz
36
prowadzenie analiz zmian poszczególnych pozycji tych sprawozdań oraz
podejmowanie decyzji korekcyjnych.
Obowiązek posiadania własnego zakładowego planu kont dotyczy
tych podmiotów leczniczych, które obowiązkowo lub dobrowolnie prowadzą pełną rachunkowość (księgi rachunkowe). Warto podkreślić, że
pełną rachunkowość na mocy ustawy o rachunkowości muszą prowadzić
podmioty lecznicze działające między innymi w formie:
• samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej,
• spółek handlowych (kapitałowych i osobowych), a także innych osób
prawnych (np. instytuty badawcze, fundacje),
• jednostek budżetowych,
• osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych
osób fizycznych, spółek partnerskich oraz spółdzielni socjalnych,
jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej
równowartość w walucie polskiej 1 200 000 euro.
Przy opracowaniu zakładowego planu kont należy uwzględnić nie
tylko wymogi ustawy o rachunkowości i innych aktów prawnych (np.
przepisów podatkowych), ale również potrzeby informacyjne otoczenia
(np. płatnika, organów założycielskich, banków, zakładów ubezpieczeń,
pacjentów, Głównego Urzędu Statystycznego, Ministerstwa Zdrowia).
Odpowiednio rozbudowany zakładowy plan kont powinien stanowić
konstrukcję nośną nie tylko dla rachunkowości finansowej, ale również
zarządczej, co przedstawiono na ilustracji 1.1.
Rachunkowość finansowa
Rachunkowość zarządcza
Rachunek kosztów
Statystyka
medyczna
Zakładowy plan kont
Źródło: B. Zaleska, Modyfikacja zakładowego planu kont na potrzeby zarządzania zakładem opieki
zdrowotnej, [w:] Sterowanie kosztami w zakładach opieki zdrowotnej. Budżetowanie – kontrola – ocena,
Zeszyty Naukowe, nr 478, Prace Katedry Rachunkowości, nr 30, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu
Szczecińskiego, Szczecin 2007, s. 329.
Ilustracja 1.1. Miejsce zakładowego planu kont w systemie rachunkowości podmiotu leczniczego
Wzorcowy plan kont.indd 36
2012-03-04 21:34:08
1. Zakładowy plan kont jako element polityki rachunkowości...
37
Dlatego szczególnie istotne jest dostosowanie zakładowego planu
kont do wewnętrznych potrzeb jednostki, które powinny podlegać weryfikacji w celu wyeliminowania zbędnych informacji oraz zapobiegania
lukom informacyjnym. Przy szczegółowej konstrukcji zakładowego planu
kont trzeba uwzględnić: specyfikę i rodzaje działalności, rozmiary
podmiotu, realizowane cele, strukturę organizacyjną, problemy decyzyjne różnych szczebli zarządzania, a także obowiązujący standard
sprawozdawczy i technikę prowadzenia ksiąg rachunkowych (ręczną
lub komputerową).
Zgodnie z ustawą o rachunkowości w celu ujednolicenia zasad ewidencji operacji gospodarczych i ograniczenia nakładu pracy związanego
z ustaleniem zakładowego planu kont jednostki mogą stosować wzorcowe
plany kont. Wzorcowy plan kont nie ma charakteru obligatoryjnego, ale
może stanowić wzorzec przy opracowaniu zakładowego planu kont dla
konkretnego podmiotu.
Ustawa o rachunkowości zawiera delegację dla ministra finansów do
wydania w drodze rozporządzenia wzorcowych planów kont dla różnych
jednostek1. Niestety, w odniesieniu do podmiotów leczniczych wzorcowy plan kont nie został wydany, gdyż minister finansów do tej pory nie
skorzystał ze wspomnianej delegacji ustawowej2. W takiej sytuacji przy
tworzeniu zakładowego planu kont można posiłkować się uniwersalnym
wzorcowym planem kont opracowanym przez Departament Rachunkowości Ministerstwa Finansów, na którym opierają się propozycje
dostępne w publikacjach fachowych3. Należy jednak przyjęty wzorzec
zaadaptować do specyfiki podmiotu leczniczego, gdyż4:
• klasyfikacja kont księgi głównej, która jest proponowana we wzorcowym planie kont, ma jedynie charakter ogólny i może nie odpowiadać potrzebom konkretnego podmiotu leczniczego (niektóre konta
bywają niepotrzebne, a inne mogą wymagać rozbudowy),
Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223
z późn. zm.), art. 83.
2
Dotychczas uprawnienie to zostało wykorzystane jedynie w odniesieniu do jednostek
sfery budżetowej i banków.
3
Rachunkowość. System informacji finansowych Zakładów Opieki Zdrowotnej, red.
M. Hass-Symotiuk, Wolters Kluwer, Warszawa 2010; Rachunkowość i plan kont z komentarzem dla Zakładów Opieki Zdrowotnej, red. M. Hass-Symotiuk, Dom Wydawniczy
ABC, Warszawa 2006; Rachunkowość i sprawozdawczość finansowa zakładów opieki
zdrowotnej, red. M. Hass-Symotiuk, ODDK, Gdańsk 2008.
4
M. Hass-Symotiuk, Elementy rachunkowości ZOZ, [w:] Rachunkowość i sprawozdawczość finansowa…, red. M. Hass-Symotiuk, op. cit., s. 162.
1
Wzorcowy plan kont.indd 37
2012-03-04 21:34:09
