Nazwa przedmiotu: Nauka o komunikowaniu (CA)
Kierunek studiów: Dziennikarstwo i Komunikacja Społeczna
Prowadzący: dr Ewelina Kancik-Kołtun
Zakład Filozofii i Socjologii Polityki
Konsultacje: wtorek 11.20-13.20 , czwartek 8.30-9.30;
Kontakt: ewelinakancik@o2.pl
Łączna liczba godzin: 30
Czas trwania przedmiotu: I semestr /I rok/
Forma zaliczenia: zaliczenie pisemne + wygłoszenie referatu.
Punkty ECTS: 5
1. Zakres i treść pojęcia komunikacja
Problemy: Interdyscyplinarność pojęcia komunikacji (definicja komunikacji, redundancja, entropia, sprzężenie zwrotne,
komunikacja fatyczna, tradycje w dziedzinie teorii komunikacji)
Literatura:
E. Brzezińska, Komunikacja społeczna. Skrypt dla studentów, Łódź 1997, s. 8-10.
E. Griffin, Podstawy komunikacji społecznej, Gdańsk 2003, s. 54 – 69.
J. Fiske, Wprowadzenie do badań nad komunikowaniem, Wrocław 1999, s. 26-31, 38-40.
S. Michalczyk, Nauka o komunikowaniu masowym: struktura i charakter dyscypliny, [w:] Studia nad mediami i
komunikowaniem masowym. Teoria. Rynek. Społeczeństwo, red. J. Fras, Toruń 2007, s. 11-28.
2. Typy i poziomy komunikowania
Problemy: Typy komunikowania (komunikowanie informacyjne, komunikowanie perswazyjne), poziomy
komunikowania (komunikacja dwuosobowa, komunikacja w małych grupach, wystąpienie publiczne, komunikacja w
organizacji, komunikacja masowa, komunikacja międzykulturowa), reklama jako komunikat perswazyjny.
Literatura:
B. Dobek-Ostrowska, Podstawy komunikowania społecznego, Wrocław 1999, s.30-38.
E. Brzezińska, Komunikacja społeczna..., s. 13-14.
R. Wiszniewski, Reklama polityczna a komunikowanie masowe, [w:] Studia z teorii komunikowania masowego, red. B.
Dobek-Ostrowska, Wrocław1999, s. 82-111.
B. Sałek, Reklama społeczna jako mechanizm perswazyjny, [w:] Studia nad komunikacją popularną, międzykulturową,
sieciową i edukacyjną, red. J. Fras, Toruń 2007, s. 160-175.
3. Komunikacja werbalna i niewerbalna
Problemy: Komunikacja werbalna (kanał werbalny: komunikacja ustna bezpośrednia i zapośredniczona, komunikacja
pisemna), komunikacja niewerbalna (kanał wizualny, kanał wokalny, przestrzeń, czas, dotyk)
Literatura:
E. Brzezińska, Komunikacja społeczna..., s. 28-56
Z. Nęcki, Komunikacja międzyludzka, Kraków 2000, s. 185 – 210.
J. Steward, C. Logan, Komunikowanie się werbalne, [w:] Mosty zamiast murów. Podręcznik komunikacji
interpersonalnej, red. J. Steward , Warszawa 2008, s. 80-104
E. Thiel, Komunikacja niewerbalna, Wrocław 1997, s. 39-95
Ch. Baylon, X. Mignot, Komunikacja, Kraków 2008, s. 149-166
4. Komunikowanie się w organizacji jako przykład komunikowania grupowego
Problemy: Pięć teorii organizacji (podejście: mechanistyczne, zorientowane na relacje międzyludzkie, podejście
systemowe, podejście kulturowe, podejście polityczne), pojęcie synergii, metoda analizy dyskusji Roberta Bales’a, sieci
komunikowania się w organizacji, kierunki komunikowania się w organizacji.
Literatura:
B. Sobkowiak, Procesy komunikowania się w organizacji, [w:] Współczesne systemy komunikowania, red. B. DobekOstrowska, Wrocław 1998,s. 33-37.
E. Griffin, Podstawy komunikacji społecznej, Gdańsk 2003, s.233-235; 262-264.
1
K. Adams, Gloria J. Galanes. Komunikacja w grupach, Tłumaczenie Dorota Kobylińska, Paweł Kobyliński, Warszawa,
2007.
P. Hartley, Komunikacja w grupie, Warszawa 2009.
5. Komunikacja międzykulturowa
Problemy: kultura jako komunikacja, high-context i low-context cultures E. Halla, etnocentryzm, relatywizm kulturowy,
kompetencja komunikacyjna, kultura dominująca/niedominująca (przykłady), komunikacja pomiędzy kobietą a
mężczyzną jako przykład komunikowania międzykulturowego (sex, gender).
Literatura:
M. Zuber, Komunikowanie międzykulturowe, [w:] Studia z teorii komunikowania masowego, red. B. Dobek-Ostrowska,
Wrocław 1999, s.24-32; 36-41.
E. Hall, Bezgłośny język, Warszawa 1987, s.105-111.(nie ma)
E. Griffin, Podstawy komunikacji społecznej, Gdańsk 2003, s.429-440.
6. Komunikowanie masowe
Problemy: media a kultura, wybrane teorie komunikowania masowego, paradygmat dominujący, paradygmat
alternatywny.
Literatura:
E. Griffin, Podstawy komunikacji społecznej, Gdańsk 2003, s.338-341.
T. Goban-Klas, Media i komunikowanie masowe, s.6-12.
M. Zuber, Wybrane teorie komunikowania masowego i próby ich empirycznej weryfikacji, [w:] Studia z teorii
komunikowania masowego, red. Bogusława Dobek-Ostrowska, Wrocław 1999,s.10-23.
Badania kulturowe Stuarta Halla, [w:] E. Griffin, Podstawy..., s. 366-376.
Ch. Baylon, X. Mignot, Komunikacja, Kraków 2008, s. 186-195.
7. Obszary komunikowania masowego: Kino jako medium. Telewizja jako medium.
Problemy: koncepcje filmu jako sztuki, składniki języka filmowego i specyfika komunikowania poprzez film, rodzaje i
gatunki filmowe, istota narracji filmowej; nadawca-odbiorca-relacja, rola kina w kulturze multimedialnej, kino
postmodernistyczne.
Literatura:
W. Szymaniak, Kino jako medium masowe, [w:] Studia z teorii..., s. 44-59.
K. Wilkoszewska, Wariacje na postmodernizm, Kraków 1997, s. 206-218.
P. Bourdieu, O telewizji. Panowanie dziennikarstwa, Warszawa 2009.
8. Globalizacja, uniwersalizacja i tożsamość – sygnały zmian w komunikowaniu wobec procesu adaptacji
do nowej rzeczywistości
Problemy: pojęcia „globalizacji”, „uniwersalizacji” i „tożsamości”, kultury centralne i peryferyjne, kultura globalna,
kultura lokalna, diagnoza i prognoza systemu globalnego aspekcie kulturowym, glokalizacja, makdonaldyzacja.
Literatura:
K.
Stankiewicz,
Globalizacja
a
kultura
światowa.
Homogenizacja
a
dywersyfikacja,
http://www.racjonalista.pl/kk.php/t,4167
G. Ritzer, Makdonaldyzacja społeczeństwa, Warszawa 2003.
W. Kuligowski, Glokalizacja po polsku: wiejskie alternatywne społeczności. Przypadek Wolimierza, „Kultura i
Społeczeństwo”, nr 4, 2003, s.17-45.
W. Chyła, Technokomunikacja – instrument globalizacji, w: Studia nad komunikacją popularną, międzykulturową,
sieciową i edukacyjną,, red. J. Fras, Toruń 2007,
Studia nad mediami i komunikowaniem masowym. Teoria. Rynek. Społeczeństwo, red. J. Fras, Toruń 2007, s. 267-276.
9. Internet w komunikacji społecznej
Problemy: społeczeństwo informacyjne (wyobcowanie, translokacja), zmiany w sposobie komunikowania („nowa”
relacja nadawca-odbiorca, komunikowanie quasi-bezpośrednie)), Internet a polityka, Internet a sfera publiczna, sztuka
jako komunikacja, problemy komunikowania w sztuce interaktywnej, problemy komunikowania w sztuce interaktywnej.
Literatura:
D. Batorski, Internet a usieciowienie relacji społecznych, „Kultura Współczesna” Nr 1 (43), 2005, s. 41-62.
E. Kancik, Internet jako medium komunikacji polityków z obywatelami, [w:] Oblicza Internetu, red. M. Sokołowski,
Elbląg 2012, s. 225-242.
2
E. Kancik, Internet jako kanał komunikacji jednostek samorządu terytorialnego z mieszkańcami, [w:] Komunikowanie na
poziomie samorządu terytorialnego, red. B. Nitsche, K. Glinka, Zielona Góra 2012, s. 234-245.
R. W. Kluszczyński, Społeczeństwo informacyjne. Cyberkultura. Sztuka multimediów, Kraków 2001, s.7-34.
M. Miotk-Mrozowska, Proces porozumiewania się za pośrednictwem Internetu, w; Tejże ,Komunikacja interpersonalna
w Internecie, Bydgoszcz 2009, s. 23-42.
10. Komunikacja a manipulacja i propaganda
Problem: manipulacja a inne działania mające na celu sterowanie ludźmi, język jako narzędzie manipulacji, proces
komunikowania jako akt perswazji, treści i formy manipulacyjnych zabiegów stosowanych przez mass media,
komunikowanie polityczne, „pseudowydarzenie” i medialność wydarzenia.
Literatura:
P. Pawełczyk, D. Piontek, Socjotechnika w komunikowaniu politycznym, Poznań 1999, Wstęp, s. 11-14; rozdz. II, s. 3860; rozdz., III s.78-83.
Teoria i praktyka propagandy, B. Dobek-Ostrowska, J. Fras, B. Ociepka, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego
1999, s. 7- 45.
11.Komunikacja i płeć
Problemy: sex a gender, męski a damski styl komunikowania, podobieństwa i/czy różnice.
Literatura:
M. Zuber, Komunikowanie międzykulturowe, [w:] Studia z teorii komunikowania masowego, red. B. Dobek-Ostrowska,
Wrocław 1999, s.36-40.
E. Griffin, Podstawy komunikacji społecznej, Gdańsk 2003, s.470-473; 513-515.
H. Fisher, Pierwsza płeć. Jak wrodzone talenty kobiet zmienią nasz świat, rozdz. Myślenie sieciowe, Warszawa 2003,
s.19-51.
12. Public Relations – zarządzanie komunikacją
Problemy: Co to jest Public Relations? Przestrzeń PR w obszarach komunikowania masowego. PR jako forma
komunikowania w sferze publicznej. Zjawisko, istota, definicje. PR jako funkcja ogólnego zarządzania oraz jako element
ogólnej strategii komunikacyjnej i systemu komunikacyjnego instytucji, firmy (organizacji, przedsiębiorstwa….). Cele i
zadania. PR jako system celowo zorganizowanych działań zapewniających instytucji, organizacji
firmie,
przedsiębiorstwu systematyczne komunikowanie się z otoczeniem, mające wywołać pożądane z nim relacje.
Literatura:
Public relations w teorii i praktyce, red. Ociepka B., Wrocław 2003.
Black S., Public relations, Kraków 2001, wyd . III,, Cenker E.M., Public relations, Poznań 2000.
Globan –Klas T., Public relations czyli promocja reputacji. Pojęcia, definicje, uwarunkowania, Warszawa 1997.
3
