program - ChronmyKlimat.pl

PROGRAM
RÓŻNORODNOŚĆ W NAS, BIORÓŻNORODNOŚĆ WOKÓŁ NAS to hasło Dnia Ziemi,
wokół którego koncentrować się będą wydarzenia tegorocznego święta: konkursy, wystawy
oraz finałowy festyn – 25 kwietnia 2010 r. na Polu Mokotowskim w Warszawie.
Rok 2010 został przez Zgromadzenie Ogólne ONZ ustanowiony Międzynarodowym
Rokiem Różnorodności Biologicznej. Człowiek stanowi integralna część natury, nasze życie
ściśle związane jest z różnorodnością biologiczną. Większość tlenu, którym oddychamy
pochodzi z planktonu oceanicznego oraz gęstych lasów porastających naszą planetę. Woda,
która pijemy jest częścią globalnego cyklu z udziałem lodowców, oceanów, chmur i opadów,
w którym człowiek jest ogniwem najmniejszym. Wszystko, co jemy całkowicie zależy od
roślin i zwierząt. Nie będzie nadużyciem, jeżeli powiemy, ze jesteśmy od przyrody
uzależnieni.
Wkład różnorodności biologicznej w nasze życie nie ogranicza się tylko do rzeczy
fizycznych, praktycznych i użytkowych, ale ma również znaczenie kulturowe. W historii
człowieka różnorodność świata przyrody, od lat była źródłem inspiracji dla poetów czy
malarzy, wpływała na nasze tradycje, to dzięki niej społeczeństwo ludzkie mogło ewoluować.
Dlaczego więc bogactwo natury, będące niewątpliwie największym skarbem, stanowiące
fundament naszego życia nie jest przez Nas w pełni doceniane?
W obecnych czasach bioróżnorodność zanika w niepokojąco szybkim tempie Wśród
podstawowych przyczyn należy wymienić przede wszystkim niezrównoważoną działalności
człowieka, którego jedynym celem jest utrzymanie na jak najwyższym poziomie produkcji,
konsumpcji oraz handlu. Za tym wszystkim stoją źle skonstruowane systemy ekonomiczne
i polityczne niedoceniające wartości środowiska i jego zasobów a także systemy prawne
i organizacyjne, które sprzyjają niezrównoważonej eksploatacji środowiska naturalnego.
Do bezpośrednich przyczyn ubożenia różnorodności biologicznej świata zaliczamy takie
zagrożenia jak: intensywne rolnictwo i leśnictwo, wprowadzanie do środowiska gatunków
obcych, nadmierna eksploatacja istniejących gatunków roślin i zwierząt, a także skażenia
gleb, wód i atmosfery oraz efekty globalnego ocieplenia klimatu. Nie bez znaczenia są
również zagrożenia powstające lokalnie i regionalnie na skutek katastrof o charakterze
ekologicznym: pożary lasów, katastrofy tankowców, awarie w zakładach chemicznych czy
elektrowniach atomowych. Zmniejszenie różnorodności biologicznej prowadzi do
wymierania gatunków, ubożenia biocenoz i zmniejszenia stabilności ekosystemów.
W konsekwencji tych zmian rosną koszty utrzymania równowagi biologicznej na świecie oraz
koszty zapobiegania klęskom. Zmiany te możemy powstrzymać. Pytanie tylko czy jesteśmy
na to gotowi i czy chcemy to zrobić. Międzynarodowy Rok Różnorodności biologicznej ma
udowodnić, że tak.
Najważniejszym celem tegorocznych obchodów Dnia Ziemi będzie propagowanie
wiedzy ekologicznej, ściśle związanej z zagadnieniami ochrony ekosystemów, naturalnych
siedlisk i gatunków połączonej z kształtowaniem norm zachowań sprzyjających ochronie
1
różnorodności biologicznej, niczego, bowiem uda nam się zmienić, jeżeli ludzie nie będą
wiedzieć, w jaki sposób ich zachowanie, model życia wpływają na otaczający nasz świat.
Rok 2010 jest dla organizatorów Dnia Ziemi w Polsce rokiem szczególnym. Na ten rok
przypadają dwie rocznice: 40-lecie obchodów Dnia Ziemi na świecie oraz 20- lecie obchodów
Dnia Ziemi w Polsce. Warto, zatem choć na chwilę powrócić do historii tego święta.
Pomysłodawcą Dnia Ziemi był senator z Wisconsin Gaylord Nelson, jak sam wspomina Dzień
Ziemi był honorowym zakładem, zakładem, który przyniósł efekty. 22 Kwietnia 1970 roku
świat po raz pierwszy świętuje Dzień Ziemi. Miliony Amerykanów wychodzi na ulicę, aby
przyłączyć się do działań organizacji ekologicznych. Denis Hayes (krajowy koordynator
obchodów) i gro jego młodych współpracowników organizuje masowe rajdy. Grupy ludzi
walczących z wyciekami oleju, ściekami z wielkich fabryk i elektrowni zanieczyszczającymi
wody i gleby, nielegalnymi wysypiskami, kłusownictwem tego dnia uświadomiło sobie, że nie
są sami w swoich działaniach, że łączą się z nimi ludzie o różnych poglądach politycznych,
o różnej sytuacji finansowej, o różnym statusie społecznym. 22 kwietnia dla wszystkich
najważniejsza jest Ziemia i jej zagrożenia.
Podczas minionych 40 lat Dzień Ziemi zyskał 17 000 partnerów i organizacji, którzy
efektywnie włączyli się w ochronę środowiska. Ponad miliard osób uczestniczyło
w wydarzeniach organizowanych w ramach obchodów Dnia Ziemi, co czyni go największym
świeckim świętem na świecie.
Od 1990 roku Dzień Ziemi obchodzony jest również w Polsce. Od 1994 roku
ogólnopolskie obchody Dnia Ziemi organizuje Fundacja Ośrodka Edukacji Ekologicznej.
W święcie tym, co roku uczestniczy kilkadziesiąt tysięcy ludzi. Głównym zadaniem tego
święta od samego początku, aż do dnia dzisiejszego jest przybliżenie społeczeństwu
wszelkich problemów związanych ze współczesną ekologią, upowszechnianie czystych
technologii, szeroko pojęta edukacja w zakresie ochrony środowiska i propagowanie idei
zrównoważonego rozwoju. Jest to również doskonała okazja do przedstawienia szerokiej
liczbie odbiorców zagrożeń naszej planety oraz dyskusji o zależnościach pomiędzy ochroną
środowiska naturalnego a zdrowiem i dobrobytem obywateli. Obchodom Dnia Ziemi, co roku
przyświeca inne hasło, będące odzwierciedleniem aktualnych problemów ekologicznych
podnoszonych na arenie światowej i państwowej.
Tematy dotychczasowych obchodów to:
„ Drzewo” (1996)
„Pomiędzy ziemią a niebem” (1997)
„Woda” (1998)
„Nawet ptakom potrzebna jest ziemia” (1999)
„Czysta energia” (2000)
„Czyste energie – czysta woda” (2001)
„Szlaki natury, szlaki kultury” (2002)
„Woda” (2003)
„Dary ziemi” (2004)
„Dekada Edukacji na rzecz zrównoważonego rozwoju” (2005)
„Rzeka”(2006)
„Ziemia odzyskana” (2007)
„Klimat w potrzebie” (2008)
„Z energią chrońmy klimat” (2009)
2
Organizując, co roku Dzień Ziemi mamy nadzieję, że edukacja poprzez zabawę sprawi, że
uczestnicy festynu (w szczególności dzieci i młodzież) zmienią, choć trochę sposób patrzenia
na przyrodę i zrozumieją konieczność dbania o stan środowiska. Od lat tradycją festynu są
prowadzone zbiórki – zbieraliśmy już makulaturę, szkło, zużyte baterie, a od czterech lat
elektrośmieci, w tym świetlówki. W sumie od 1996 roku udało nam się:












Rozdać około 135 tysięcy sadzonek drzew,
Zebrać około 50 ton makulatury,
Zebrać około 70 ton szkła,
Zebrać około 32 ton zużytych baterii,
Zebrać około 27, 5 tony elektrośmieci, w zamian rozdać 11 tysięcy roślin ozdobnych,
Zorganizować akcję w obronie warszawskich parków. 1998 i 1999 r. – akcja OCALMY
POLE MOKOTOWSKIE, 2003r. – akcja POPARCIA IDEI PARKU PRZY DWORCU
ZACHODNIM,
Zorganizować konkursy, w których udział wzięło około 70 tysięcy dzieci i młodzieży
z całej Polski,
Zbudować złożoną z ponad 800 prac dzieci ZIELONĄ PIRAMIDĘ MARZEŃ (piramida
stanęła przy Krakowskim Przedmieściu, obok pomnika Bolesław Prusa, można ja było
oglądać do końca 2000 r.),
Zebrać podczas festynów Dnia Ziemi w parku Agrykola i na Polu Mokotowskim około
1 000 000 uczestników,
Rozdać 27 000 ekologicznych, lnianych toreb (akcję zapoczątkowaliśmy w 1994 r.),
Postawić na Polu Mokotowskim KRĄG MEGALITÓW – Pomnik Przyrody i Dziedzictwa
Kulturowego (w 2000 roku, w roku 2001 krąg przenieśliśmy na tern Biblioteki
narodowej),
Wyłonić 9 laureatów konkursu CZŁOWIEK ROKU POLSKIEJ EKOLOGII (konkurs
organizowany od 2001 r.).
Powyższe statystyki to tylko niewielka część tego, co dzieje się podczas święta Dnia Ziemi.
Nie możemy zapomnieć o naszych wystawcach, którzy co roku licznie zjeżdżają się na Pole
Mokotowskie: artystach; autorach wystaw; miastach i gminach organizujących własne święta
Dnia Ziemi oraz wszystkich, którzy bezpośrednio i pośrednio angażują się w organizację tego
wyjątkowego święta.
IMPREZY TOWARZYSZĄCE
KONKURSY
XI OGÓLNOPOLSKI KONKURS FOTOGRAFICZNY „PARKI NARODOWE”
Wernisaż i wręczenie nagród: 29 kwietnia 2010 r., godz. 18.00, Centrum Edukacji
Kampinoskiego Parku Narodowego ul. Tetmajera 38, Izabelin
Celem konkursu jest popularyzacja polskich parków narodowych, chroniących z mocy prawa
najpiękniejsze fragmenty przyrody polskiej wraz z pamiątkami historii i kultury. Konkurs jest
otwarty dla wszystkich fotografujących. Konkurs ten jest jednym z ważniejszych konkursów
związanych z fotografią przyrodniczą w kraju, co potwierdza ilość oraz poziom nadsyłanych
prac. W konkursie obok profesjonalistów biorą udział przede wszystkim amatorzy. Autorzy
prac wykonują zdjęcia w 2 kategoriach: „Przyroda” i „Człowiek”. Przysyłane prace w formie
plików cyfrowych będą kwalifikowane do wystawy i nagradzane nagrodami i wyróżnieniami
3
przez jury w składzie: Piotr Pukos, Grzegorz Okołów,
konkursem objął Związek Polskich Fotografów Przyrody.
Ireneusz Graff. Patronat nad
CZŁOWIEK ROKU 2009 POLSKIEJ EKOLOGII
Finał konkursu podczas konferencji prasowej Dnia Ziemi: 21 kwietnia 2010 r. godz. 12.00,
Biblioteka Narodowa, Al. Niepodległości 213, wejście A, Sala Darczyńców, Warszawa
Konkurs na Człowieka Roku 2009 - autorytet w dziedzinie ochrony środowiska zgłoszony
przez pozarządowe organizacje ekologiczne, instytucje lub osoby prywatne. Człowiek Roku
2009 to osoba, która w sposób ponadprzeciętny zasłużyła się w roku 2009 dla ochrony
środowiska, nie bacząc na trud prac podjętych dla dobra wspólnego. Konkurs służy
popularyzacji osób i działań szczególnie ważnych dla środowiska przyrodniczego w Polsce
oraz prezentacji autorytetów w tej dziedzinie. O wynikach konkursu zadecyduje niezależna
kapituła w składzie:
 Jacek Bożek – laureat konkursu „Człowiek Roku 2001”
 Przemysław Czajkowski – laureat konkursu „Człowiek Roku 2006”
 Wojciech Gąsienica-Byrcyn – laureat konkursu „Człowiek Roku 2000”
 Piotr Gliński – profesor socjologii, członek Polskiej Akademii Nauk
 Grażyna Hodun – koordynator obchodów Dnia Ziemi 2010
 Anna Kalinowska – laureatka konkursu „Człowiek Roku 2002”
 Sławomir Kuczmierowski – sekretarz
 Mira Stanisławska – Meysztowicz – laureatka konkursu „Człowiek Roku 2004”
 Andrzej Kassenberg – laureat konkursu „Człowiek Roku 2005”
 Krzysztof Skóra – laureat konkursu „Człowiek Roku 2007”
 Adam Wajrak – laureat konkursu „Człowiek Roku 2008”
Laureat nagrody Człowiek Roku 2003 prof. dr hab. Mieczysław Górny zmarł w maju 2005 r.
WYSTAWY
PARKI NARODOWE
Pokonkursowa wystawa fotograficzna
Wernisaż i wręczenie nagród: 29 kwietnia 2010 r. godz. 18.00 w Centrum Edukacji
Kampinoskiego Parku Narodowego ul. Tetmajera 38, Izabelin.
Wystawa „Parki Narodowe” stanowić będzie efekt XI edycji Ogólnopolskiego Konkursu
Fotograficznego „Parki Narodowe” ogłoszonego przez Fundację Ośrodka Edukacji
Ekologicznej oraz Kampinoski Park Narodowy z okazji Światowego Dnia Ziemi 2010 oraz
Europejskich Dni Parków. Patronat merytoryczny nad konkursem i wystawą sprawuje
Związek Polskich Fotografów Przyrody. Wystawa stanowi plon konkursu w 2 kategoriach:
„Przyroda” i „Człowiek”.
Wszystkie zakwalifikowane przez jury do wystawy prace w ilości ok. 50 sztuk zostaną
powiększone i wyeksponowane w sali wystawowej Centrum Edukacji Kampinoskiego Parku
Narodowego. Otwarcie wystawy wraz z ceremonią wręczenia nagród i wyróżnień odbędzie
się 29 kwietnia 2010 roku o godz. 18.00. Po zakończeniu wystawy, ok. 20 maja 2010 roku,
zostanie ona wyeksponowana w kilku innych miejscach na terenie Polski. Komisarzem
wystawy jest Grzegorz Okołów.
4
KURPIOWSKI MODEL BIORÓŻNORODNOŚCI W ROLNICTWIE
Wystawa będzie wyeksponowana w trakcie Festynu Dnia Ziemi na Polu Mokotowskim w
Warszawie w dniu 25 kwietnia 2010 r. w punkcie prezentacji „Rolnicza Różnorodność
Biologiczna”.
Wystawa „Kurpiowski Model Bioróżnorodności w Rolnictwie” zaprezentuje realizowany
przez Społeczny Instytut Ekologiczny pod tym samym tytułem, projekt w gospodarstwach
rolników na Kurpiach. Był on pierwszym w Polsce projektem, traktującym w sposób
kompleksowy różnorodność biologiczną na wsi.
Celem wystawy jest zaprezentowanie szerokiej publiczności projektu, którego zadaniem jest
wzbogacenie bioróżnorodności rolniczej na terenie Kurpiów poprzez wprowadzenie i
odtworzenie w gospodarstwach ekologicznych i rolnych rodzimych ras zwierząt i lokalnych
odmian roślin oraz podnoszenie świadomości ekologicznej na wsi. Społeczny Instytut
Ekologiczny rozdał mazowieckim rolnikom dawne odmiany ziemniaków, fasoli, zbóż, jabłoni,
zakupione w instytutach naukowych oraz cielęta krowy polskiej czerwonej, owce olkuskie
i wrzosówki, świnie: puławską i złotnicką białą, kury zielononóżki i żółtonóżki kuropatwiane,
gęsi biłgorajskie i pomorskie, kaczki pekin polski P33, koniki polskie i huculskie.
Wystawa składa się z posterów wyeksponowanych w punkcie ekspozycyjnym Festynu Dnia
Ziemi 2010 na Polu Mokotowskim w Warszawie w dniu 25 kwietnia 2010 r. Wystawa
stanowić będzie część składową prezentacji pt.” Rolnicza Różnorodność Biologiczna”. Na
posterach przedstawione zostaną stare rasy zwierząt gospodarskich oraz rodzime odmiany
roślin uprawnych a także gospodarstwa rolników biorących udział w projekcie.
KONFERENCJA PRASOWA
21 kwietnia 2010 r., godz. 12.00, Biblioteka Narodowa, Al. Niepodległości 213, Sala
Darczyńców, wejście A, Warszawa
Ważnym punktem promocji obchodów Dnia Ziemi jest konferencja prasowa. Odbędzie się
ona w trakcie trwania części imprez towarzyszących, na kilka dni przed finałowym festynem.
Na konferencję zaproszeni zostaną dziennikarze: gazet codziennych, gazet bezpłatnych,
rozgłośni radiowych publicznych i komercyjnych, telewizji publicznej i komercyjnej,
czasopism ekologicznych, tygodników, miesięczników. Dziennikarze podczas konferencji
otrzymają pakiety reklamowo-informacyjne.
Podczas konferencji prasowej nastąpi rozstrzygnięcie konkursu na Człowieka Roku 2009
w dziedzinie polskiej ekologii oraz uroczyste wręczenie Tarczy Wojownika Gai.
FESTYN – 25 KWIETNIA 2010 r. godz. 10.00 – 20.00, Pole Mokotowskie,
Warszawa
SEKTOR INFORMACYJNY
WIZJER RZĄDOWO – SAMORZĄDOWY i NAUKOWY
 Ministerstwo Środowiska – zaprezentuje swoją działalność w nowatorskiej formie
Ekologicznego Miasteczka, w którym całe rodziny będą mogły brać udział w licznych
zabawach i konkursach oraz uzyskać aktualne informacje na temat prowadzonych działań
na rzecz ochrony środowiska.
Do planowanych aktywności należą:
- teatrzyk ekologiczny z animacjami i konkursami dla dzieci;
- gry z nagrodami: Rzeka bioróżnorodności, Rebuznaki, BioMalowanki, Tropem inspektora IOŚ;
5
- krzyżówki edukacyjne;
- malowanie twarzy dzieci;
- wystawa prac maluchów, stworzona podczas festynu;
- odgadywanie tropów zwierząt;
- zabawy z zającem Maurycym Marchewką, bohaterem strony internetowej Ministerstwa
Środowiska dla dzieci.
Ponadto Partnerstwo dla Klimatu zwróci uwagę na wpływ zmian klimatu na
bioróżnorodność, prezentując kalkulator emisji CO2 oraz wystawę plakatów studentów
ASP w Poznaniu „Klimat bioróżnorodności”. Swoją działalność zaprezentują szkoły leśne,
a dodatkowe informacje będzie można uzyskać w oznakowanym Infopunkcie. Tu
przedstawiciele Ministerstwa Środowiska oraz Centrum Informacji o Środowisku udzielą
odpowiedzi na szereg pytań na temat działalności na rzecz środowiska oraz praktycznych
wskazówek dotyczących proekologicznych zachowań w życiu codziennym,
a przedstawiciele Wydziału Geologii Uniwersytetu Warszawskiego zwrócą uwagę na
zagadnienie różnorodności geologicznej, zapraszając do obejrzenia własnej ekspozycji.
 Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej – na stoisku, jak co roku
będzie można uzyskać informacje na temat warunków udzielania pomocy finansowej ze
środków NFOŚiGW. Szczegóły będą dotyczyć obowiązujących w 2010 roku procedur
i kryteriów oceny przedsięwzięć przewidzianych do dofinansowania. Dla publiczności
multimedialny konkurs wiedzy o zrównoważonym rozwoju i różnorodności biologicznej.
Dla dzieci i młodzieży konkurs plastyczny. Uczestnicy konkursów otrzymają nagrody
rzeczowe związane z edukacją ekologiczną (filmy, gry, pomoce dydaktyczne, drobne
artykuły promocyjne).
Krótka informacja o działalności NFOŚiGW w zakresie edukacji ekologicznej:
Podstawową formą działania Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki
Wodnej w zakresie edukacji ekologicznej jest zapewnienie szerokiego dostępu do wiedzy
o środowisku naturalnym człowieka, zachodzących w nim zmianach i zagrożeniach
spowodowanych postępem cywilizacyjnym, a także kształtowanie proekologicznych
postaw, nawyków i stylu życia zgodnego z zasadą zrównoważonego rozwoju.
Popularyzacji tych celów służy szereg programów z dziedziny edukacji ekologicznej.
Pobudzanie świadomości społecznej i budowanie przekonań, że wzrost gospodarczy
i rozwiązywanie problemów ekologicznych są możliwe bez degradowania środowiska
naturalnego, dokonuje się za pomocą atrakcyjnych form adresowanych do wszystkich: do
dzieci, młodzieży i dorosłych. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki
Wodnej wspiera działalność z zakresu edukacji ekologicznej poprzez dofinansowywanie
realizacji ogólnopolskich programów edukacyjnych i kampanii informacyjno –
promocyjnych, wydawania książek, broszur, gazet, czasopism, doposażenia w sprzęt
i pomoce dydaktyczne ośrodków edukacji ekologicznej, produkcji filmów i telewizyjnych
programów edukacyjnych, organizacji konferencji, szkoleń, olimpiad, targów, wystaw
i innych imprez o charakterze edukacyjnym oraz wspieranie profilaktyki zdrowotnej dzieci
z rejonów największego zagrożenia ekologicznego.
 Urząd m.st. Warszawy – prezentacja działań Urzędu w zakresie ochrony różnorodności
biologicznej zwłaszcza w stołecznych parkach miejskich i kompleksach leśnych,
znajdujących się w granicach miasta. Materiały informacyjne dotyczące selektywnej
zbiórki odpadów na terenie m.st. Warszawy oraz działań zmierzających do zachowania
czystości na warszawskich ulicach. Liczne konkursy z nagrodami.
6
 Obecność Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska będzie związana z edukacją
w zakresie ochrony bioróżnorodności i popularyzacją warszawskich obszarów
wchodzących w skład sieci Natura 2000. W ramach realizacji akcji edukacyjnej zostanie
rozpoczęta dyskusja na temat bioróżnorodności i roli człowieka w tym procesie.
Przygotowane zostaną aktywności dla dwóch grup wiekowych. Dla dzieci konkursy, gry
i zabawy, warsztaty podczas których będą wykonywane zwierzęta z tektury – osobliwości
warszawskich obszarów przyrodniczych. Na stacji NATURA będzie dostępna wata
cukrowa, serwowana w trzech kolorach charakterystycznych dla logo programu Natura
2000. Dla młodzieży i dorosłych będzie otwarty salon (tymczasowego) tatuażu.
W katalogu do wyboru motywy zwierzęce i roślinne, wzorowane na rzadkich gatunkach
występujących w warszawskich obszarach NATURA 2000.
 Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej – specjalny teatrzyk (wg własnego scenariusza)
m.in. wiedzy o rzekach i jeziorach. Wystawa fotograficzna obiektów i urządzeń wodnych.
Materiały informacyjne (ulotki, broszurki) z zakresu gospodarki wodnej.
 Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – gra edukacyjna „Pogodynka” dotycząca
zjawisk meteorologicznych, takich jak oblodzenie, deszcz, śnieg etc. W tej grze dzieci będą
udawać pionki i rzucać ogromnymi kostkami do gry. Szereg innych atrakcji, takich jak:
ścieżka edukacyjna, portal pogodowy (www.pogodynka.pl). Na stanowisku „Pogodynka”
będzie można zapoznać się w sposób jasny i czytelny z informacjami pogodowymi.
Materiały i informacje dla wszystkich zainteresowanych sprawami klimatu oraz
działalnością Instytutu.
 Państwowy Instytut Geologiczny wraz z Muzeum Geologicznym PIG – wystawa
posterowa i plansze edukacyjne – przedstawiające m.in. schemat przemian
bioróżnorodności występujących w przeszłości – od najdawniejszych, nielicznych
i najprostszych do niezwykle bogatych i skomplikowanych, prawie współczesnych form
życia; odradzanie się bioróżnorodności po globalnym wymieraniu gatunków roślin
i zwierząt w przeszłości Ziemi; jak zmieniali się przodkowie człowieka i czy było ich wielu.
Ekspozycja okazów geologicznych i paleontologicznych na podestach, (ew. w gablotach),
w tym stała maskotka stoiska – rekonstrukcja wczesno jurajskiego dinozaura
Dilophosaurusa Wetherili w skali 1:7. Publikacje i postery informacyjne o działalności
Państwowego Instytutu Geologicznego-Państwowego Instytutu Badawczego w zakresie
ochrony i popularyzacji przyrody nieożywionej kraju (zapisu dawnej bioróżnorodności)
poprzez geoturystykę. Dla dzieci i młodzieży liczne konkursy zabawy oraz pokazy.
 Instytut Ochrony Środowiska – dla młodszych zabawy plastyczne: kolorowanie rysunków
oraz układanie puzzli obrazkowych tematycznie związanych z ochroną bioróżnorodności
fauny i flory w Polsce. Postery tematycznych, broszurek oraz publikacji Instytutu dot. m.in.
parków krajobrazowych, narodowych, rezerwatów przyrody i obszarów Natura 2000
(waloryzacja przyrodnicza i inwentaryzacja zasobów przyrody na tych obszarach). Na
stoisku IOŚ dyżurować będą również przedstawiciele Krajowego Administratora Systemu
Handlu Uprawnieniami do Emisji (KASHUE) oraz Krajowego Ośrodka Bilansowania
i Zarządzania Emisjami (KOBiZE).
 Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego przygotował szereg atrakcji, w tym
warsztaty i konkursy:
- Wielki powrót papieru - w czasie tego warsztatu uczestnicy zdobędą informacje na temat
wytwarzania oraz przetwarzania papieru. Uczestnicy sami także wykonują papier
czerpany, który zabierają ze sobą do domu.
- Czy mój dom jest ekologiczny? - celem warsztatu jest wypracowanie wspólnie
z uczestnikami "modelu" gospodarstwa domowego przyjaznego środowisku, np. poprzez
7
oszczędne zużywanie energii elektrycznej, wody, a także zmniejszenie ilości odpadów oraz
ich segregacja. Przyswojenie każdej z tych czynności wykształci pozytywne nawyki
i z pewnością polepszy stan środowiska. Każdy z uczestników zabiera wykonany plakat
swojego "eko-domu".
- Z wózkiem przez hipermarket - warsztat, tematycznie związany z zakupami oraz wszelkimi
zabiegami handlowymi, które służą namawianiu klientów do robienia nieprzemyślanych
zakupów. Uczestnicy poznają zasady merchandisingowe.
- Czy jestem ekologiczny? - warsztat związana z ekologią. Uczestnicy rozwiązują różne
problemy dotyczące ochrony przyrody oraz wpływu człowieka na środowisko.
- Ekoznaki - warsztat polega na zapoznaniu uczestników ze znakami ekologicznymi
występującymi na opakowaniach oraz z ich znaczeniem. Efektem końcowym warsztatu
jest wykonanie plakatu przez każdego uczestnika (grupę uczestników), który zabierają ze
sobą do domu.
- Ekotorba - ale jaka? - warsztat ten polega na zaprezentowaniu uczestnikom,
ekologicznych opakowań i przyjaznych środowisku toreb na zakupy. Każdy z uczestników
może nabyć płócienna torbę, którą będzie mógł pokolorować wodoodpornym mazakiem
lub farbą do tkanin za pomocą stempla.
- Ja w lesie - uczestnicy poznają podstawowe zasady zachowania się w lesie, następnie przy
muzyce relaksacyjnej (odgłosy lasu), malują to, co sobie wyobrażają podczas jej słuchania.
Dla każdego z uczestników przewidziany jest "Dyplom wzorowego przyrodnika".
- Zabawy, konkursy, rebusy, zabawy plastyczne związane tematycznie z ochroną
środowiska
- Minilaboratorium - możliwości poznania profesjonalnej aparatury pomiarowo badawczej,
obserwacji okazów mikroskopowych tkanek roślinnych i zwierzęcych, pomiar PH przy
pomocy phnometru różnych płynów które spożywamy na co dzień, pomiar mętności
wody, zapoznanie z działaniem wirówki laboratoryjnej oraz wielu innych urządzeń
- Prezentacja publikacji i dorobku naukowego profesorów kierunku ochrona środowiska
UKSW.
 Koło Naukowe Międzywydziałowych Studiów Ochrony Środowiska przy Uniwersytecie
Warszawskim – gry i zabawy interaktywne (z wykorzystaniem głownie papierowych
rekwizytów, tablicy itp.) dostosowane do różnych grup wiekowych (dzieci w wieku
szkolnym, młodzież, studenci i dorośli) dotyczące gatunków chronionych oraz
znajdujących się w polskich „Czerwonych Księgach”. Prezentacja w formie posterów oraz
prezentacji multimedialnej siedlisk przyrodniczych chronionych w ramach dyrektywy
siedliskowej z naciskiem na siedliska spotykane na Mazowszu. Wydział Biologii
Uniwersytetu Warszawskiego – zaprezentuje ciekawe eksponaty z różnych dziedzin
biologii, wystawę fotografii i wykład Jana Kucharzyka na temat różnorodności storczyków,
zajęcia mikroskopowe (różnorodność w świecie mikro), doświadczenia „od kuchni” do
samodzielnego wykonywania w domu, gry i zabawy dla dzieci.
 Międzywydziałowe Studium Ochrony Środowiska SGGW, Koło Naukowe Ochrony
Środowiska – obok informacji o działalności Studium zostaną przeprowadzone zabawy
i konkursy dla dzieci, dla starszych prezentacja multimedialna dot. bioróżnorodności.
Koło Naukowe Leśników i Koło Młodych SITLID, Wydziału Leśnego SGGW – eksponaty
roślin i zwierząt (owady, patki i ssaki), przyrządy i instrumenty badawcze, opowieści
przyrodnicze.
 Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania – zaprezentuje działalność i ofertę edukacyjną
szkoły. Koła Naukowe uczelni przygotowują dla najmłodszych szereg konkursów i zabaw
plastycznych (np. malowanie, lepienie z modeliny), nawiązujących swoją tematyką do
8
problemów ochrony bioróżnorodności w Polsce. Konkursy te będą miały na celu
kształtowanie postaw przyjaznych środowisku, pogłębianie wiedzy, w tym w zakresie
relacji ekosystem – człowiek.
 Muzeum Łowiectwa i Jeździectwa w Warszawie – zaprezentuje informatory
o działalności Muzeum oraz swoją ofertę wydawniczą, a także zorganizuje warsztaty i gry
dla dzieci nawiązujące merytorycznie do tematyki – bioróżnorodność polskiej fauny i flory,
np.: gra planszowa z nagrodami dla dzieci, gry plastyczne o tematyce przyrodniczej
(kolorowanki, zgadywanki, krzyżówki) dla dzieci. W namiocie ustawione zostanie
stanowisko multimedialne (wielkoformatowy panel dotykowy), na którym oferowana
będzie interaktywna gra przyrodnicza na temat biocenozy leśnej.
 Muzeum Pałac w Wilanowie – zaprasza w podróż po przyrodzie otaczającej muzeum. Na
pierwszym przystanku zajrzymy do ogrodu barokowego i poszukamy organizmów, które
w nim żyją. Na drugim wybierzemy się w miniwędrówkę po przyrodzie ogrodu
krajobrazowego, a po pokonaniu wód Jeziora Wilanowskiego z lupą przy nosie
spenetrujemy jego drugi brzeg – Rezerwat Marysin. Na każdym przystanku na naszych
gości czekają liczne atrakcje.
 Prezentacja Centrum Fotowoltaiki Politechniki Warszawskiej – dotyczyć będzie
energetyki odnawialnej – energii słonecznej. Przygotowane zostaną m.in. prezentacje
multimedialne przedstawiające zagadnienia produkcji, badania i zastosowania urządzeń
fotowoltaicznych (np. taśmę produkcyjną paneli fotowoltaicznych). Ponadto
zademonstrowane zostaną eksponaty przedstawiające zjawisko fotoelektryczne oraz
możliwości praktycznego wykorzystanie energii elektrycznej uzyskanej z energii
słonecznej w tym: pompa wodna oraz kolejka elektryczna i inne gadżety zasilane panelem
słonecznym.
WIZJER POZARZĄDOWY
W sektorze pozarządowym zaprezentują swoje akcje i kampanie przedstawiciele
organizacji pozarządowych działających na rzecz ochrony różnorodności biologicznej:.
 Liga Ochrony Przyrody - przygotuje materiały edukacyjne o bioróżnorodności (plakaty,
tablice roślin i zwierząt chronionych, broszury) oraz konkursy i zgadywanki-niespodzianki,
układanki przyrodnicze dla dzieci. Pytania będą dotyczyły np. rozpoznawania drzew po
wyglądzie liści lub kory, roli wody w przyrodzie, problemów klimatu, w tym zmian
zachodzących w przyrodzie w trakcie zmian pór roku, oraz lasów i ogrodów
przydomowych i ich mieszkańców (np. pożyteczne owady). Nagrodami będą torby
ekologiczne i sadzonki.
 Stowarzyszenie Ekologiczno-Kulturalne Klub Gaja - przedstawi realizowane przez siebie
programy: ”Święto Drzewa”, „Pomagamy zwierzętom – chronimy klimat”, „Zaadoptuj
rzekę”. Wystawa edukacyjna będzie poświęcona dotychczasowej działalności Klubu Gaja.
Będą rozdawane ulotki, plakaty, wydawnictwa. Zaprezentowany będzie program „Ryby
mają głos!”, którego celem jest edukacja na rzecz zrównoważonego rozwoju i ochrony
środowiska w szczególności zrównoważonej eksploatacji zasobów ryb i gatunków
chronionych – zagrożonych wyginięciem. Zostanie zorganizowany artystyczno-edukacyjny
happening „Historia złotej rybki”, czyli historia o zagrożonych gatunkach ryb i człowieku.
Złota Rybka wprowadzi uczestników Dnia Ziemi w nieznany świat, opowie o swojej
przyjaźni z Rybakiem, wyjaśni, kiedy czuje się zagrożona i jak każdy może jej pomóc. Złota
Rybka wraz z Rybakiem i towarzyszącymi jej przyjaciółmi będzie zbierała życzenia (do
Złotej Rybki) od ludzi uczestniczących w Dniu Ziemi na Polach Mokotowskich.
9
 Na stoisku Fundacji Nasza Ziemia oraz Fundacji ”Sprzątanie Świata – Polska” – każdy, bez
względu na wiek, znajdzie coś ciekawego dla siebie. Dla młodszych będzie mnóstwo
konkursów pogłębiających wiedzę z zakresu bioróżnorodności. Dorośli i młodzież szkolna
będą mogli sprawdzić wytwarzaną przez siebie emisję CO2. Specjalny Kalkulator wyliczy,
jaki jest nasz wpływ na środowisko, związany ze spalaniem paliw kopalnych.
Uwzględniony przy tym zostanie nie tylko transport, czy energia zużywana w życiu
codziennym we własnym mieszkaniu, ale również konsumpcja towarów przemysłowych,
żywności i innych sfer życia. Zaprezentowane zostaną całoroczne programy na rzecz
ochrony środowiska, prowadzone zarówno w Warszawie, jak i na terenie całego kraju.
 Na stoisku Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków – będzie można dowiedzieć
się, co łączy obserwatora gwiazd i obserwatora ptaków. Przy okazji będzie można
podglądać ptaki żyjące na Polu Mokotowskim przez profesjonalny sprzęt optyczny: lunety
i lornetki. W „ptasim biurze detektywistycznym” poznamy metody zdejmowania
i wykorzystania odcisków ptasich tropów w gipsie. „Budka do wynajęcia” to prezentacja
budowy budki lęgowej. Zainteresowane osoby mogą wziąć udział w konkursach
dotyczących wiedzy o różnych gatunkach ptaków np. „Jaki ptak śpiewa tak?” (poznawanie
odgłosów wydawanych przez różne gatunki ptaków).
 Stowarzyszenie Zielone Mazowsze – prezentacja związana z tematyką rowerową,
transportową (w tym komunikacja publiczna oraz odpadową. Przedstawienie projektów
ścieżek rowerowych oraz koncepcji sieci dróg rowerowych przygotowanych przez Zielone
Mazowsze. Prezentacja Warszawskiej Masy Krytycznej – namiot oraz riksza rowerowa
z własnym nagłośnieniem. Promocja kamizelek odblaskowych i oświetlenia rowerowego.
Konkursy, gry, quizy edukacyjne.
 Stołeczne Towarzystwo Ochrony Ptaków – podglądanie ptaków w parku Pole
Mokotowskie przy pomocy lunety, konkurs rysunkowy dla dzieci, zapisy na nieodpłatne
wycieczki po Warszawie i okolicy, mające na celu zapoznanie mieszkańców Warszawy
z ptakami zamieszkującymi te tereny. Nagrania głosów ptaków, książki u i ulotki m.in. na
temat ptaków miejskich (dokarmianie, ptaki w budynkach).
 Stowarzyszenie Sympatyków Komunikacji Szynowej – będzie promowało transport
szynowy, jako ekologiczny sposób podróżowania. Na stoisku – przy charakterystycznym
słupku przystankowym, będą się odbywać gry i zabawy oraz konkursy z nagrodami dla
dzieci i dorosłych. Wspólnie ze Stowarzyszeniem pojawią się Tramwaje Warszawskie Sp. z
o.o., które będą promowały ekologiczny, ekonomiczny i szybki transport szynowy jakim
są tramwaje. Osoby odwiedzające nasze stoisko będą mogły wziąć udział w konkursach
dla dzieci i dorosłych. Goście będą też mogli dowiedzieć się o modernizacji i budowie
nowych tras tramwajowych.
 Towarzystwo Przyrodnicze Bocian – przedstawi problematykę ochrony ptaków w tym
żyjących w budynkach. Pokazane będą różne modele budek dla ptaków. Na stoisku dzieci
będą mogły malować kolorowe obrazki, ułożyć puzzle lub rozwiązać zagadkę.
 Fundacja Dziedzictwo Przyrodnicze wraz z Centrum Ochrony Mokradeł – informacje
(ulotki, plakaty) o działalności wszystkich trzech organizacji. Przygotowane zostaną gry
i konkursy dla najmłodszych na temat znajomości różnorodności gatunkowej roślin
i zwierząt na terenach torfowisk, bagien i łąk. Ponadto wystawa obrazów
przedstawiających piękno Pogórza Przemyskiego oraz degustacja ekologicznych owoców
i warzyw.
 Związek Stowarzyszeń Polska Zielona Sieć – zaprezentuje działalność Związku
Stowarzyszeń Polska Zielona Sieć, w tym informacje, publikacje i ulotki, będące
10
podsumowaniem konsumenckich projektów edukacyjnych, banery, zdjęcia – postery
z wystaw organizowanych przez PZS i z akcji informacyjnych (np. spływ tratwą w ramach
projektu „Dla klimatu”). Zaprezentowane będą wyroby z Ghany z programu „Globalne
Południe”, udostępniona gra komputerowa dla dzieci (z projektu „Akademia 3R”- 2-3
stanowiska).
 Stowarzyszenie Ekologiczno-Kulturalne ZIARNO – przygotuje publikacje i informacje
Stowarzyszenia, dotyczące działalności w zakresie rolnictwa ekologicznego oraz
prowadzonych warsztatów dla dzieci i młodzieży z zakresu edukacji ekologicznej i kultury
regionu płockiego.
 Polskie Stowarzyszenie Przyjaciół Indian wraz z organizacją „Republika Ściborska”
(Harcerski Ruch Ochrony Środowiska im św. Franciszka z Asyżu) – zapraszają do wioski
indiańskiej, gdzie odbędą się pokazy materialnej kultury tubylczych Amerykanów, m.in.
warsztaty rękodzieła, warsztaty plastyczne dla dzieci, pokazane będą psy zaprzęgowe
Indian oraz instrumenty wykonane z gliny i pojemników na wodę. Stoisko będzie barwne,
roztańczone i rozśpiewane.
 Fundacja Międzynarodowy Ruch na Rzecz Zwierząt – Viva! – przedstawi kampanie
związane z niehumanitarnym wielkoprzemysłowym chowem, transportem i ubojem
zwierząt: „Kwik Rozpaczy”, „Nie w moim imieniu”, „Ratuj foki”, „Bezkrwawe Święta”,
„Antyfutro” oraz kampanię „Wybierz Miśka” mającą na celu pomoc schroniskom
w adopcji bezdomnych zwierząt. Stoisko promować będzie również ideę zdrowego
odżywiania opartego na humanitarnym taktowaniu zwierząt. Dla najmłodszych konkursy
rysunkowe, malowanie buziek oraz miseczek dla bezdomnych zwierząt, w ramach akcji
„Pełna miseczka”. Zabawy z udziałem psów do dogoterapi.
 Ruch Ekologiczny Św. Franciszka z Asyżu – przedstawi realizowane projekty m.in. Ogrody
Brata Franciszka i Mapę Chrześcijańskich Inicjatyw Ekologicznych. Na naszym stoisku
będzie można bliżej poznać te działania i porozmawiać z członkami Ruchu. Do dyspozycji
odwiedzających będą wydawnictwa, broszury, ulotki i naklejki. Nie zabraknie też atrakcji
dla najmłodszych – będą między innymi mogły popisać się swoimi umiejętnościami
rysowania.
 Fundacja Przyjaciele dla Zwierząt – przeprowadzi kampanię i podpisywanie petycji
przeciwko złemu traktowaniu zwierząt na targowiskach i w skupach rzeźnych, w myśl
hasła „Nie tylko udomowione zwierzę jest naszym Przyjacielem”. Dla dzieci loteria
z fantami.
 Mazowiecka Fundacja Opieki nad Zwierzętami – zorganizuje konkurs plastyczny dla
dzieci „Moje ulubione rasy psów” oraz będzie udzielać porad jak hodować poszczególne
rasy i odmiany użytkowe psów i kotów. W specjalnym kąciku behawiorysta będzie udzielał
porad, jak sobie radzić z konkretnymi problemami w wychowaniu domowego
czworonoga. Na stoisku będzie można zapoznać się z ofertą adopcyjną schronisk dla
zwierząt.
 Schronisko dla Bezdomnych Zwierząt „Na Paluchu” – największa placówka tego typu
w Europie, w której codziennie przebywa ok. 2300 zwierząt, będzie promować oznaczenia
identyfikacyjne zwierząt, edukować w zakresie odpowiedzialnej opieki nad zwierzętami
oraz przedstawi fotograficzną ekspozycję swoich podopiecznych.
Również inne organizacje działające na rzecz ochrony praw zwierząt, przygotowały bogatą
ofertę dla dzieci (konkursy, gry, zabawy, loterie) wraz z pokazami zwierząt, dla których
poszukiwani są nowi opiekunowie.
11
SEKTOR PREZENTACYJNY
23 POLSKIE PARKI NARODOWE
Już po raz dziewiąty do wzięcia udziału w ogólnopolskich obchodach Światowego Dnia Ziemi
zaproszono wszystkie polskie parki narodowe. W tym roku całą parkową wystawę
zamierzamy zlokalizować wzdłuż jednej z alejek parkowych w północnej części Pola
Mokotowskiego, w pobliżu Al. Niepodległości.
Odnosząc się do tegorocznego hasła Dnia Ziemi: „RÓŻNORODNOŚĆ W NAS,
BIORÓŻNORODNOŚĆ WOKÓŁ NAS” prezentacje parków koncentrować się będą wokół
zagadnień ochrony bioróżnorodności. Każdy park w ramach swojego terytorium w inny
sposób podchodzi do tego zagadnienia, chroniąc inny element bioróżnorodności naszego
kraju.
W ramach otrzymanego stoiska, każdy z parków narodowych, indywidualnie, według własnej
koncepcji przedstawił specjalnie na tę okazję opracowaną prezentację. Na poszczególne
ekspozycje złożyły się między innymi plansze, mapy, fotografie, plakaty oraz liczne okazy
naturalne (zarówno flory jak i fauny).
W tym roku gra edukacyjna będzie zatytułowana SKARBIEC BIORÓŻNORODNOŚCI. Uczestnik
gry będzie musiał zebrać komplet 23 różnokształtnych kartoników- żetonów, na których
znajdzie się: nazwa i logo parku narodowego, dane teleadresowe, krótki tekst nt.
bioróżnorodności oraz ilustrujące treść zdjęcie. Przy każdym parku uczestnik w zamian za
poprawne rozwiązanie przygotowanej przez park zagadki otrzyma jeden żeton.
Wielość zagadnień zaprezentowanych przez poszczególne parki, różnorodność zdjęć,
zróżnicowane kształty i barwy „żetonów” mają za zadanie uwypuklać przewodnie hasło
tegorocznych obchodów – bioróżnorodność. Zaś gromadzenie kartoników w skarbonce
podkreśli jej wartość i wagę.
Krótka charakterystyka 23 Polskich Parków Narodowych i ich wkładu w ochronę
bioróżnorodności.
Według prawa polskiego polskie parki narodowe stanowią najwyższą formę ochrony
przyrody. Chronią one zarówno zasoby, jak i procesy przyrodnicze dużych obszarów
o wybitnych walorach przyrodniczych, naukowych, kulturowych, społecznych i edukacyjnych,
gdzie przyroda jest najlepiej zachowana. Parki narodowe tworzone są w celu zachowania
różnorodności biologicznej, zasobów, tworów i składników przyrody nieożywionej i walorów
krajobrazowych, przywracania właściwego stanu zasobów i składników przyrody oraz
odtworzenia zniekształconych siedlisk przyrodniczych. Powierzchnia każdego z 23 polskich
parków podzielona jest na 3 obszary różniące się zastosowaniem odrębnych metod ochrony
przyrody. Wyróżniamy obszar ochrony ścisłej, gdzie obowiązuje całkowite i trwałe
zaniechanie bezpośredniej ingerencji człowieka w stan ekosystemów, tworów i składników
przyrody oraz w przebieg procesów przyrodniczych; obszar ochrony czynnej, gdzie dopuszcza
się, w razie potrzeby stosowanie, zabiegów ochronnych w celu przywrócenia naturalnego
stanu ekosystemów i składników przyrody lub zachowania siedlisk przyrodniczych oraz
obszar ochrony krajobrazu, gdzie głównym celem jest zachowanie cech charakterystycznych
dla danego krajobrazu.
Dodatkowo niektóre z obszarów polskich parków narodowych należą do Europejskiej Sieci
Natura 2000 i podlegają one dodatkowej ochronie na podstawie dwóch Dyrektyw Unii
Europejskiej: Dyrektywy z dnia 2 kwietnia 1979 roku w sprawie ochrony dzikich ptaków oraz
Dyrektywy z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej
fauny i flory.
12
Babiogórski PN
Podstawowym celem istnienia Babiogórskiego Parku Narodowego jest ochrona i zachowanie
różnorodności biologicznej, tworów przyrody nieożywionej oraz walorów krajobrazowych
Babiej Góry, jak również odtworzenie tych siedlisk przyrodniczych, które w wyniku
działalności człowieka zostały zniekształcone. W oparciu o złożoną historię ochrony
babiogórskiej przyrody tereny te zostały podzielone na fragmenty o różnych wymaganiach
ochronnych. Inne jest podejście do terenów o wysokim stopniu naturalności, gdzie przyroda
rządzi się swoimi prawami, inne do miejsc silnie zmienionych na skutek gospodarowania
człowieka, inne wreszcie do takich, gdzie nieodzowne jest współistnienie człowieka
i przyrody.
Przyrodnicza wartość Babiej Góry jest bardzo wysoka nie tylko w skali Polski, ale także
z międzynarodowego punktu widzenia. Sprawia to, że obszar ten objęty jest niejako potrójną
ochroną: zgodnie z polskim prawodawstwem został on uznany za park narodowy, na
podstawie dyrektyw Unii Europejskiej włączono go do sieci Natura 2000 (zarówno, jako
obszar siedliskowy, jak i ptasi), zaś decyzją UNESCO-MaB otrzymał, jako jeden z pierwszych
obszarów nas świecie status rezerwatu biosfery.
Białowieski PN
Położony jest w północno-wschodniej części Polski, w województwie podlaskim. Zajmuje
centralną część Puszczy Białowieskiej, będącej obszarem Natury 2000. Białowieski Park
Narodowy chroni najlepiej zachowany fragment Puszczy Białowieskiej – ostatni na niżu
Europy las naturalny, o charakterze pierwotnym, jaki przed wiekami rozciągał się w strefie
lasów liściastych i mieszanych. Charakteryzuje się dużą różnorodnością biologiczną. Stare,
pierwotne drzewostany Białowieskiego Parku Narodowego wyróżniają się obfitością
martwego drewna w różnych stadiach rozkładu i obecnością gatunków typowych dla lasów
naturalnych. Symbolem Parku jest żubr – największy ssak lądowy Europy. Puszcza
Białowieska okazała się dla żubra nizinnego ostatnią ostoją. Tu także rozpoczęto proces jego
restytucji, czyli przywracania go naturze. Obecnie w Puszczy Białowieskiej żyje najliczniejsza
populacja wolnościowa żubra na świecie. W polskiej jej części liczy ona ok. 430 osobników.
Białowieski Park Narodowy jest jedynym polskim obiektem przyrodniczym, wpisanym przez
UNESCO na listę Światowego Dziedzictwa. Stanowi też najważniejszą – centralną strefę
Rezerwatu Biosfery Białowieża.
Biebrzański PN
Celem Parku jest ochrona rozległych torfowisk Kotliny Biebrzańskiej oraz niewielkiego
fragmentu Wzgórz Sokólskich. Najcenniejsze walory Parku to szeroka dolina mającej
charakter naturalny silnie meandrującej rzeki Biebrzy, z największym zespołem torfowisk w
Polsce, zwanych Bagnami Biebrzańskimi. Wraz z unikatową mozaiką i strefowością siedlisk
mokradłowych, a także ekstensywnym rolnictwem zachowały się tu rzadkie, zagrożone
i ginące w kraju i Europie gatunki roślin, ptaków i innych zwierząt. Charakterystyczne dla
Biebrzańskiego Parku Narodowego są również rozległe krajobrazy, ekosystemy i siedliska,
które gdzie indziej zostały już bezpowrotnie zniszczone, w wyniku melioracji, osuszania
bagien i torfowisk.
Bagna Biebrzańskie są uznawane za jedną z najważniejszych w kraju i w Europie Środkowej
ostoi ptaków wodno-błotnych. Jako niezwykle cenny obszar wodno-błotny Biebrzański Park
Narodowy w roku 1995 został wpisany na listę Konwencji Ramsar o obszarach wodnobłotnych mających znaczenie międzynarodowe, zwłaszcza, jako środowisko życiowe ptactwa
wodnego. O międzynarodowej randze walorów przyrodniczych doliny Biebrzy świadczy
również uznanie jej za ostoję ptaków o randze europejskiej, wg klasyfikacji BirdLife
International. W 2004 dolinę Biebrzy włączono do sieci Natura 2000. Obecnie jest to obszar
13
specjalnej ochrony ptaków (Dolina Biebrzy) i obszar specjalnej ochrony siedlisk (Ostoja
Biebrzańska).
Bieszczadzki PN
Wśród parków górskich BdPN jest jedynym obszarem chroniącym w naszym kraju przyrodę
Karpat Wschodnich w całości należący do Sieci Natura 2000. Walory przyrody sprawiają, że
BdPN znajduje się w grupie kilku polskich parków narodowych dobrze znanych poza
granicami i jest wymieniany w literaturze światowej w grupie najciekawszych parków
europejskich. Jego atrakcyjność w skali międzynarodowej wynika przede wszystkim
z występowania naturalnych ekosystemów karpackiej puszczy, z liczebnymi populacjami
dużych ssaków roślinożernych i drapieżnych oraz ptaków drapieżnych. Ponadto osobliwością
jest piętro połonin z interesującą wschodniokarpacką roślinnością oraz z centrami
występowania rzadkich wysokogórskich gatunków zwierząt bezkręgowych. Wybitne walory
BdPN i otaczających go dwóch parków krajobrazowych, przesądziły o utworzeniu
w Bieszczadach Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery “Karpaty Wschodnie”.
PN "Bory Tucholskie"
Strategicznym celem ochrony przyrody Parku Narodowego „Bory Tucholskie” jest
zachowanie unikalnego w skali Polski i Europy sandrowo-pojeziernego typu krajobrazu
z jego naturalną różnorodnością biologiczną, pozostającą w związku z procesami
i strukturami geologicznymi, geomorfologicznymi, hydrologicznymi i glebowymi,
z mechanizmami funkcjonowania ekosystemów oraz historią przemian flory, fauny
i roślinności. Na terenie Parku zlokalizowana jest ostoja ptasia Bory Tucholskie należąca do
Sieci Natura 2000.
Drawieński PN
Ochrona przyrody Drawieńskiego Parku Narodowego polega na zachowaniu, odnawiani
i właściwym wykorzystaniu zasobów przyrody jej tworów i składników. Najważniejszym
i podstawowym sposobem ochrony bogactwa florystycznego jest chronienie biotopów
roślin. Drawieński Park Narodowy zabezpiecza fragmenty terenu przed nadmierną, niszczącą
różnorodność przyrody eksploatacją. Stare drzewa, martwe i rozkładające się drewno,
nienaruszone runo leśne są biotopami cennych składników leśnej flory, tak roślin
naczyniowych jak i mchów, grzybów i porostów. Cenne są ekosystemy nieleśne: wodne (w
tym rzeki) oraz torfowiskowe, które trzeba ochronić przed zniszczeniem. Są to obszary
niezwykle wrażliwe na wszelkie niekorzystne zmiany w środowisku, dlatego ich ochronie
służby DPN poświęcają szczególną uwagę. Ochrona tych ekosystemów polega przede
wszystkim na utrzymywaniu odpowiednich stosunków wodnych, utrzymywaniu
hydrologicznych funkcji pełnionych przez te ekosystemy, utrzymywaniu różnorodności
gatunkowej, przeciwdziałaniu antropogenicznej eutrofizacji. Na terenie drawieńskiego Parku
narodowego znajdują się trzy obszary należące do Sieci Natura 2000: Lasy Puszczy nad Drawą
Jezioro Lubie i Dolina Drawy oraz Uroczyska Puszczy Drawskiej.
Gorczański PN
Gorczański Park Narodowy został utworzony w celu zachowania pozostałości puszczy
karpackiej, którą tworzą zróżnicowane wiekowo połacie lasu o naturalnym, a niekiedy nawet
pierwotnym charakterze, reprezentujące niemal wszystkie postacie leśnych fitocenoz
górskich, jakie wykształciły się w Beskidach. Z uwagi na występowanie rzadkich w skali
europejskiej gatunków ptaków, tj.: głuszca, dzięcioła białogrzbietego, sóweczki i puszczyka
uralskiego, GPN został włączony do rządowego projektu sieci Natura, 2000 jako Obszar
Specjalnej Ochrony Ptaków – „Gorce”. Niebawem terenu Parku i jego otoczenie wejdzie
w skład Specjalnych Obszarów Ochrony Siedlisk o nazwie „Ostoja Gorczańska”.
14
PN Gór Stołowych
Jest on położony na terenie Sudetów Środkowych na płn.- zach. Ziemi Kłodzkiej, przy granicy
polsko-czeskiej. Rozległe powierzchnie szczytowe zwane wierzchowinami lub stoliwami
urozmaicone są licznymi głębokimi szczelinami o pionowych ścianach, bramy skalne, mosty,
tunele i labirynty, a także formy przypominające postaci ludzi, zwierząt, grzyby i maczugi.
Obszar ważny dla zachowania bioróżnorodności, gdyż specyficzne podłoże sprzyja
występowaniu cennej mozaiki siedlisk leśnych, naskalnych i murawowych. Występuje tu aż
16 cennych w skali europejskiej siedlisk, m.in. torfowiska alkaliczne, torfowiska wysokie,
murawy kserotermiczne ze stanowiskami storczyków, górskie łąki konietlicowe i wapienne
ściany skalne. Wśród licznych gatunków zwierząt chronionych spotkać można tu ważne
z europejskiego punktu widzenia - wydrę i 3 gatunki nietoperzy, traszkę grzebieniastą,
2 gatunki ryb - minoga strumieniowego i głowacza białopłetwego oraz ślimaka: poczwarówkę
zwężoną. Królestwo roślin chronionych na mocy dyrektywy siedliskowej reprezentuje
goryczuszka czeska. Park w całości należy do Sieci Natura 2000.
Kampinoski PN
Ochrona przyrody Piękno Puszczy Kampinoskiej już w początkach ubiegłego stulecia
fascynowało przyrodników i badaczy, którzy dostrzegali potrzebę jej ochrony. Największe
zasługi w dziele ochrony puszczy położyli Jadwiga i Roman Kobendzowie. W latach 30.
ubiegłego wieku rozpoczęli oni usilne starania o objęcie puszczy ochroną w formie parku
narodowego. Kampinoski Park Narodowy został utworzony w celu ochrony najlepiej
w Europie zachowanych zespołów wydm śródlądowych, naturalnych zbiorowisk bagiennych
i leśnych, bogatej fauny a także wielu pamiątek polskiej historii i kultury.
Podstawowym gatunkiem lasotwórczym jest sosna, a dominującym siedliskiem bór świeży.
W krajobrazie Parku, niezwykle urozmaiconym, dominują dwa kontrastujące ze sobą
elementy - wydmy i bagna. Park jest obszarem sieci NATURA 2000 oraz Rezerwatem Biosfery
(UNESCO MaB).
Karkonoski PN
KARKONOSZE to najwyższe pasmo górskie Sudetów (część Sudetów Zachodnich) leżących
w południowo - zachodniej Polsce, na granicy polsko – czeskiej w całości należące do Sieci
Natura 2000 Wyjątkowość Karkonoszy i ich niepowtarzalne walory sprawiły, że już w 1933
roku w miejscach szczególnie cennych utworzono pierwsze rezerwaty przyrody: Śnieżne
Kotły, Czarny Kocioł, Kocioł Łomniczki, Kocioł Małego Stawu, Kocioł Wielkiego Stawu. Od
1986 roku Karkonosze wraz z Górami Izerskimi tworzą Obszar Chronionego Krajobrazu
stanowiący strefę ochronną dla terenów Karkonoskiego Parku Narodowego. Podobną rolę
spełnia utworzony w 1989 roku Rudawski Park Krajobrazowy, stykający się z terenem
Karkonoskiego Parku Narodowego od strony wschodniej. W 1993 roku decyzją działającego
w ramach UNESCO Międzynarodowego Komitetu MaB (program Człowiek i Środowisko)
w Paryżu został utworzony Bilateralny Rezerwat Biosfery Karkonosze/ Karkonose.
Magurski PN
Przed utworzeniem Magurskiego Parku Narodowego Beskid Niski nie był reprezentowany
przez obszar chroniony najwyższej rangi. Między Parkami Narodowymi Karpat Zachodnich
Pienińskim, Gorczańskim, Babiogórskim i Tatrzańskim a Bieszczadzkim Parkiem Narodowym
w Karpatach Wschodnich istniała luka rozciągająca się na przestrzeni 190 km. Utworzenie
MPN spowodowało wypełnienie tej luki. Jednocześnie powstało brakujące, niezwykle istotne
ogniwo w systemie obszarów chronionych polskich Karpat. Park stanowi naturalne
przedłużenie na zachód rożnej rangi wielkoobszarowych obiektów ochrony przyrody.
Magurski Park Narodowy został zaproponowany, jako Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk –
SOO o nazwie „Ostoja Magurska”. Drugim zaproponowanym obszarem siedliskowym,
15
w którym Park może się znaleźć, jest „Łysa Góra” obejmujący niewielki fragment północnej
enklawy Parku pod nazwą „Mały Lasek”. Ochrona ptaków ma specjalny status w ramach sieci
Natura 2000 z uwagi na to, że w krajach europejskich już od wielu lat wyznaczano obszary do
ich ochrony. Obszary ważne dla ochrony dzikich ptaków nazywane są Obszarami Specjalnej
Ochrony Ptaków – OSO. Na terenie Beskidu Niskiego zaproponowano obszar ptasi „Beskid
Niski” obejmujący również swym zasięgiem cały teren Parku.
Narwiański PN
Narwiański Park Narodowy utworzony został w lipcu 1996 roku. Głównym powodem jego
utworzenia Parku była konieczność ochrony unikatowego w skali Europy i świata systemu
rzecznego Narwi z ogromnym bogactwem flory i fauny. Narwiański Park Narodowy wraz
z otuliną jest wyznaczony, jako Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków w ramach europejskiej
sieci Natura 2000 Bagienna Dolina Narwi Teren Parku planowany jest do objęcia ochroną
w ramach Dyrektywy Siedliskowej Wspólnoty Europejskiej, jako Specjalne Obszary Ochrony
w ramach europejskiej sieci Natura 2000 - Narwiańskie Bagna jednak do chwili obecnej nie
ma odpowiednich rozporządzeń powołujących obszary objęte Dyrektywą siedliskową.
Ojcowski PN
Ojcowski Park Narodowy leży w południowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej
i obejmuje środkową część Doliny Prądnika o długości 12 km (od Pieskowej Skały do Prądnika
Korzkiewskiego), dolną i środkową część doliny Sąspowskiej o długości 5 km oraz przyległe
fragmenty wierzchowiny jurajskiej. Ekosystemy nieleśne obejmujące łąki w dnach dolin oraz
murawy naskalne i kserotermiczne, zróżnicowane na ponad 20 zespołów roślinnych są
kluczowymi centrami ochrony różnorodności biologicznej w Ojcowskim Parku Narodowym.
Na niewielkiej powierzchni murawy grupują blisko 300 gatunków roślin naczyniowych (1/3
całej flory Parku, liczącej 960 gatunków), w tym wiele bardzo rzadkich w skali kraju oraz
bardzo bogatą faunę bezkręgowców. Na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego znajduje
się jeden obszar należący do Sieci Natura 2000, obszar Dolina Prądnika.
Pieniński PN
Teren Pienin w maju 2004 roku zgłoszono do Komisji Europejskiej, jako obszar ochrony
siedlisk, a we wrześniu, 2007 jako obszar ochrony ptaków. Teren objęty ochroną w całości
położony jest w granicach Pienińskiego Parku narodowego i stanowi jego najatrakcyjniejszą
cześć. U podstaw fenomenu Pienin leży ich geologia o historia zmian klimatu. Pasmo to
zbudowane jest z wapiennych skał osadowych, tkwiący w bardziej miękkich i podatnych na
erozję osadach fliszowych. Wapienne podłoże oraz to, że Pieniny nie uległy zlodowaceniu
spowodowały, ze stanowią one ostoję elementów flory i fauny związanej z wcześniejszymi
okresami. Długa i nieprzerwana ewolucja przyrody Pienin doprowadziła do wytworzenia się
specyficznych dla tego obszaru endemicznych gatunków i odmian. Poza obszarem Pienin do
Sieci Natura 2000 należy również obszar Podkowce w Szczawnicy.
Poleski PN
Przyroda Poleskiego Parku Narodowego jest niezwykle bogata, choć są to przede wszystkim
obszary wodno-błotne. Różnorodność siedlisk pociąga za sobą występowanie ogromnej
liczby gatunków roślin i zwierząt, w tym takie, które występują jedynie w tym regionie Polski.
Niestety, „Dzikie knieje i moczary " z pieśni „Polesia Czar" to już w zasadzie historia.
W porównaniu z tym, co było przed melioracjami, obszar Parku to zaledwie niewielki
fragment, który zdołał przetrwać destrukcyjne dla siedlisk podmokłych decyzje z lat 60-tych.
Ogromne połacie ekosystemów wodno-torfowiskowych o niezwykłym bogactwie
gatunkowym bezpowrotnie zniszczono, osuszając torfowiska na rzecz Państwowych
Gospodarstw Rolnych.
16
Dzięki prowadzonym od wielu lat zabiegom ochronnym, powoli udaje się zatrzymać wodę na
terenie podmokłych siedlisk, co sprzyja przynajmniej częściowemu odtworzeniu ich
zmienionych fragmentów. Co roku - po zimie - tworzą się wspaniałe rozlewiska, przyciągające
migrujące ptaki wodno-błotne, a rozlewiska trwałe stanowią żerowiska i miejsce
gniazdowania gatunków lęgowych. Pomimo stosunkowo niewielkiego obszaru, Park stanowi
raj dla amatorów - ornitologów, którzy chcą obserwować ptaki w ich naturalnych siedliskach.
Obszar Poleskiego Parku Narodowego, pomimo ogromnej presji wywoływanej przez
sąsiedztwo terenów zagospodarowanych, zachowuje swój naturalny charakter i stanowi
w okolicznym krajobrazie rolniczym przyrodnicze sanktuarium - pomnik upamiętniający
poleską przyrodę, której fragmenty na terenie Parku przypominają, że przed melioracjami
takie obszary wodno-błotne stanowiły w krajobrazie zdecydowaną większość. Poleski Park
Narodowy należy do europejskiej sieci ekologicznej NATURA 2000, zarówno, jako ostoja
siedliskowa (SOO), jak i ostoja ptasia (OSO).
 OSOP - Bagno Bubnów
 OSOP - Polesie
 SOO - Ostoja Poleska
Roztoczański PN
Roztoczański Park Narodowy zlokalizowany na Roztoczu Środkowym, objął swymi granicami
jedne z najcenniejszych wartości przyrodniczych tego regionu. Swoją unikalność Roztocze,
a tym samym i Park, zawdzięcza licznym procesom, jakie zachodziły tutaj na przestrzeni
dziejów. To właśnie one wycisnęły swoje piętno na organizmach zasiedlających ten teren.
Specyficzny klimat Roztocza, przeplatanie się ciepłych i zimnych mas powietrza,
zadecydowały o charakterze wykształconej tu szaty roślinnej. Ona z kolei stworzyła
odpowiednie siedlisko dające ogromne możliwości rozwojowe dla różnych grup
systematycznych zwierząt. W związku z wdrażaniem w Polsce postanowień Dyrektyw sieci
Natura 2000, Roztoczański Park Narodowy – z uwagi na wysoką wartość przyrodniczą,
spełnia kryteria zarówno Dyrektywy Siedliskowej jak i Ptasiej. Podstawą powołania ostoi
siedliskowej na obszarze Parku pn. „Roztocze Środkowe” jest przede wszystkim
występowanie 14 typów siedlisk przyrodniczych, w tym dwóch o znaczącej powierzchni
i reprezentatywności: żyznych buczyn i wyżynnych jodłowych borów mieszanych a także
trzech siedlisk priorytetowych: borów i lasów bagiennych, torfowisk wysokich z roślinnością
torfotwórczą oraz lasów łęgowych i nadrzecznych zarośli wierzbowych. Istotnym
uzupełnieniem, wzmacniającym status ostoi, jest występowanie roślin i zwierząt, w tym
przede wszystkim: obuwika pospolitego, sierpowca błyszczącego, traszki grzebieniastej,
kumaka nizinnego, bobra europejskiego, wydry, rysia i wilka.
Słowiński PN
Został on utworzony dla zachowania w niezmienionym pięknie systemu jezior przymorskich,
bagien, torfowisk, łąk, nadmorskich borów, i lasów, a przede wszystkim wydmowego pasa
mierzei z unikatowymi w Europie wydmami ruchomymi. Do najbardziej unikatowych
wartości środowiska Parku należy zaliczyć bogactwo odmiennych ekosystemów i ich
niezwykle dynamiczne relacje przestrzenne. O randze i wartości przyrodniczej SPN świadczy
fakt umieszczenia go w międzynarodowej sieci obszarów chronionych takich jak:
HELCOMBSPA, Światowy Rezerwat Przyrody czy obszar wodno-błotny Ramsar.
Świętokrzyski PN
Obecnie teren Parku zajmuje obszar 7626,45 ha, a jego otulina 20786,07 ha. W skład Parku
wchodzą: Pasmo Łysogórskie z najwyższymi wzniesieniami w Górach Świętokrzyskich - Łysicą
(612 m n.p.m.) i Łysą Górą (595 m n.p.m.), część Pasma Klonowskiego z górami: Psarską (415
17
m n.p.m.), Miejską (426 m n.p.m.) i Bukową (484 m n.p.m.), część Pasma Pokrzywiańskiego
z Chełmową Górą (351 m n.p.m.), oraz część Doliny Wilkowskiej i Dębniańskiej.
Teren Parku podzielony jest pod względem administracyjnym na 8 obwodów ochronnych
(leśnictw): Chełmowa Góra, Dąbrowa, Dębno, Jastrzębi Dół, Klonów, Podgórze, Święta
Katarzyna, Święty Krzyż. Realizuje się w nich zaplanowane wcześniej zadania polegające na
ochronie walorów przyrodniczych, kulturowych i krajobrazowych.
W Świętokrzyskim Parku Narodowym wyodrębniono obszary podlegające ochronie
krajobrazowej, czynnej oraz ścisłej. Na obszarze ochrony ścisłej zabroniono całkowicie
ingerencji człowieka. Pozostawiono go swobodnemu oddziaływaniu sił przyrody. W Parku
wydzielono pięć takich obszarów, pierwotnie rezerwatów: „Chełmowa Góra", Święty Krzyż",
"Łysica", Czarny Las", "Mokry Bór".
Tatrzański PN
Tatry, mimo że wchodzą w skład niewielkiej części rozległego łańcucha Karpat, stanowią
najwyższy i najcenniejszy masyw pomiędzy Alpami i Kaukazem, z charakterystycznym
alpejskim krajobrazem i typowym układem stref klimatyczno-roślinnych. Jest to obszar
o wyjątkowym znaczeniu dla ochrony bioróżnorodności. Występuje tu, co najmniej 17
gatunków ptaków z załącznika I dyrektywy ptasiej, a także 31 typów siedlisk z załącznika
I oraz 15 gatunków zwierząt i 7 gatunków roślin z załącznika II dyrektywy siedliskowej.
Zróżnicowana, bogata flora (ok. 1000 gat. roślin naczyniowych) i fauna obejmują wiele
gatunków zagrożonych i rzadkich w Polsce oraz objętych ochroną prawną. Wiele z nich
oprócz tego, że ma w Tatrach swoje jedyne stanowiska występowania na terenie naszego
kraju, to jest również bezcenna w skali całej Europy. Z pośród siedlisk przyrodniczych
wymienionych w załączniku I dyrektywy siedliskowej na obszarze Tatr można spotkać jedyne
w Polsce fragmenty górskiego boru limbowo-świerkowego oraz piargów i gołoborzy
wapiennych, a także jeden z największych obszarów piargów i gołoborzy krzemianowych.
Tatry ze względu na mnogość siedlisk i gatunków z listy obu dyrektyw unijnych zostały
zaliczone w poczet sieci NATURA 2000 już na samym początku funkcjonowania tego
programu w Polsce. Teraz Tatrzański Park Narodowy oprócz nadanego mu w roku 1993
miana Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery UNESCO spełnia również kryteria obszarów
naturowych OSO i SOO, co tylko podkreśla jego unikatową wartość przyrodniczą.
PN "Ujście Warty"
Park Narodowy „Ujście Warty”, utworzony 1 lipca 2001r. położony jest w obrębie pradoliny
Toruńsko-Eberswaldzkiej, w pobliżu ujścia Warty do Odry. Park Narodowy „Ujście Warty” to
jeden z najcenniejszych pod względem ornitologicznym obszarów w kraju. Unikalne tereny
podmokłe, rozległe łąki i pastwiska są jedną z najważniejszych w Polsce ostoi ptaków
wodnych i błotnych. Na obszarze Parku występuje ponad 260 gatunków ptaków,
z czego stwierdzono lęgi u ponad 170 gatunków. 69 gatunków ptaków występujących na
terenie Parku to gatunki "specjalnej troski" wg Dyrektywy Ptasiej (31 z nich są tu gatunkami
lęgowymi np. derkacz, rybitwa białoczelna, wodniczka, żuraw, bąk i bielik). Corocznie
gnieżdżą się na tym terenie 4 gatunki perkozów, 7-8 gatunków kaczek, 5 gatunków chruścieli,
7-8 gatunków mew i rybitw, 8-9 gatunków ptaków siewkowych. Dla wielu z nich jest to
jedno z ważniejszych miejsc lęgowych w Polsce. Ze względu na szczególne znaczenie tego
terenu, rezerwat "Słońsk" został w 1984 r. objęty konwencją Ramsar, której celem jest
ochrona terenów podmokłych, ważnych, jako siedlisko życiowe ptaków wodnych i błotnych.
Natomiast w 2004 r. park wraz z przyległymi terenami został włączony do sieci Natura 2000
jako obszar specjalnej ochrony ptaków.
18
Wielkopolski PN
Celem utworzenia Wielkopolskiego Parku Narodowego była ochrona rozmaitych form
krajobrazu polodowcowego oraz najbardziej naturalnych zbiorowisk roślinne, a także
związanych z nimi zwierząt. Fauna Wielkopolskiego Parku Narodowego charakteryzuje się
bogactwem gatunków należących do rozmaitych grup systematycznych. Dominują tu gatunki
środkowoeuropejskiej i eurosyberysjskiej. Najbogatsza jest fauna bezkręgowców, wśród
których najliczniej reprezentowane są owady - ponad 3 tys. gatunków. Lasy obfitują
w chrząszcze. Są wśród nich gatunki chronione takie jak jelonek rogacz, kozioróg, dębosz, ale
także pospolite, uszkadzające drzewa m.in. sosnę - cetyniec większy, cetyniec mniejszy,
przypłaszczek granatek oraz drwalnik paskowany. Na obszarze Parku występuje ponad 40
gatunków ssaków. Z owadożernych spotykamy tu m.in. ryjówki, nasze najmniejsze ssaki. Żyją
tu również rozmaite gatunki nietoperzy i gryzoni. Z drapieżników zamieszkują m.in. kuna
leśna, borsuk, lis. Rozległe lasy stanowią ostoję dla licznych jeleni, saren i dzików.
Ptaki w Parku reprezentowane są przez ok. 220 gatunków lęgowych i przelotnych. Z rzadko
spotykanych wymienić należy kraskę, zimorodka i dzięcioła czarnego. Z ptaków drapieżnych
można zauważyć wśród lasów i łąk kanię czarną, w pobliżu pól myszołowa zwyczajnego,
a przy bagnach błotniaka stawowego. Na jeziorach często widujemy kaczkę krzyżówkę,
cyrankę, cyraneczkę oraz perkoza dwuczubego. Od 2005 roku na Wyspie Zamkowej
obserwowane są również kormorany. Ostatnie obserwacje donoszą o obecności około 200
sztuk. Na terenie parku znajdują się trzy obszary należące do Sieci Natura 2000, są to: Ostoja
Rogalińska, Rogalińska Dolina Warty oraz Ostoja Wielkopolska.
Wigierski PN
Podstawowym celem powołanego 1 stycznia 1989 roku Wigierskiego Parku Narodowego jest
ochrona przyrody. Na obszarach objętych ochroną częściową prowadzone są prace
zmierzające do zachowania istniejącego stanu przyrody lub wykonywane są zabiegi
przywracające jej właściwy stan - np. prace pielęgnacyjno-hodowlane w drzewostanach,
restytucja rodzimych gatunków zwierząt, rekultywacja siedlisk, aktywne zwalczanie różnego
typu zagrożeń. W ekosystemach objętych ochroną ścisłą zapewnione natomiast zostały
warunki dla przebiegu spontanicznych procesów przyrodniczych.
Na terenie Wigierskiego Parku narodowego znajdują się następujące obszary Natury 2000:
obszar Puszcza Augustowska i Ostoja Wigierska.
Woliński PN
Woliński Park Narodowy utworzony w 1960 roku obejmuje ochroną część największej
polskiej wyspy – Wolin). Szczególne walory Parku to: najpiękniejszy odcinek polskiego
wybrzeża klifowego, dobrze zachowane lasy bukowe, unikalna - wyspiarska delta Świny,
przybrzeżny pas wód Bałtyku. Do roku 1996 Park zajmował powierzchnię 4844 ha, kiedy to
udało się włączyć w jego granice obszar 1 mili morskiej wód przybrzeżnych Bałtyku,
archipelag wysp we wstecznej delcie Świny wraz z otaczającymi je wodami Zalewu
Szczecińskiego. Od tego momentu Woliński Park Narodowy stał się pierwszym w Polsce
parkiem morskim. Bardzo duże zróżnicowanie biotopów – od starych lasów położonych na
morenowych wzgórzach, przez wilgotne łąki i poldery nad Dziwną, archipelag bagnistych
wysepek w ujściu Świny, wąskie wydmowe mierzeje, plaże, jeziora do morskich wód Bałtyku,
umożliwia występowanie na stosunkowo niewielkim obszarze wielu gatunków ptaków
z różnych grup ekologicznych, czy to w czasie lęgów czy migracyjnych koncentracji.
Dotychczas w granicach Parku stwierdzono występowanie ponad 220 gatunków ptaków,
w tym około 140 gatunków lęgowych. Występowanie w Parku tak wielu gatunków ptaków
świadczy o jego bardzo dużej roli, jaką odgrywa w ochronie ptaków w całym regionie.
Znalazło to potwierdzenie m.in. we włączeniu jego obszarów w sieć NATURA 2000 (wraz
19
z Zatoka Pomorską, Zalewem Szczecińskim, wyspą Wolin i częścią wyspy Uznam) czy do sieci
Ostoi Ptaków o znaczeniu Europejskim.
LASY PAŃSTWOWE
W tegorocznych centralnych obchodach Dnia Ziemi wezmą udział przedstawiciele leśnych
kompleksów promocyjnych z całej Polski, w tym Leśnego Kompleksu Promocyjnego „Lasy
Mazurskie”, Leśnego Kompleksu Promocyjnego „Sudety Zachodnie”, Leśnego Kompleksu
Promocyjnego „Lasy Warszawskie”. Leśnicy zaprezentują dokonania Lasów Państwowych,
a także przedstawią bogatą ofertę edukacyjną.
Leśne kompleksy promocyjne są miejscem promocji wielofunkcyjnej gospodarki leśnej jako
elementu zrównoważonego rozwoju. Ze względu na swoje walory przyrodnicze, pracownicy
LKP-ów prowadzą na szeroką skalę edukację ekologiczną. Stale uzupełniają sieć ścieżek
przyrodniczo-leśnych, organizują konkursy, a także wystawy rysunków i fotografii
przyrodniczych, starych narzędzi leśnych i przedmiotów związanych z zawodem leśnika.
W leśnych kompleksach promocyjnych opracowywane są programy zajęć dydaktycznych dla
młodzieży szkolnej, studentów oraz turystów indywidualnych z wykorzystaniem licznych
ścieżek przyrodniczych. Podejmowane są również działania popularyzujące rekreację
i turystykę leśną w regionie. Na stoiskach Lasów Państwowych znajdą się plansze
informacyjne na temat zrównoważonej gospodarki leśnej. Zorganizowana również będzie
przez Ośrodek Kultury Leśnej w Gołuchowie wystawa nt. zróżnicowania biologicznego
polskich lasów. Leśnicy udostępnią materiały dydaktyczne: kolorowe foldery, atlasy, broszury
itp. W ramach prezentacji przeprowadzą również liczne warsztaty dla dzieci i młodzieży.
Promowane będą także czasopisma i wydawnictwa o tematyce leśnej, m.in. „Echa Leśne” –
czasopismo poświęcone lasom i roli leśnika w ekosystemach leśnych.
REGIONALNA DYREKCJA LASÓW PAŃSTWOWYCH W WARSZAWIE
Leśny Kompleks Promocyjny „Lasy Warszawskie”
Leśny Kompleks Promocyjny „Lasy Warszawskie” jest dziewiętnastym i najmłodszym
powołanym przez dyrektora generalnego Lasów Państwowych. Utworzono go 1 kwietnia
2005 r. na terenie nadleśnictw Drewnica, Chojnów, Jabłonna i Celestynów. Celem działania
LKP Lasy Warszawskie jest promocja trwale zrównoważonej gospodarki leśnej, ochrona
zasobów przyrody w lasach oraz edukacja leśna społeczeństwa.
Pokaz 1
Tytuł : Leśnik gospodarzem lasu
Forma pokazu: eksponaty, wykłady
Eksponaty: narzędzia używane przez leśników w codziennej pracy dawniej i dziś, nowoczesne
szkółkarstwo kontenerowe.
Prezentacja: możliwość obejrzenia narzędzi, wykonania samodzielnego pomiaru grubości
drzewa, pokaz produkcji szkółkarskiej ze szkółki kontenerowej Nadleśnictwa Jabłonna
w Skierdach.
Wykład: Wyjaśnienie określeń, terminologii fachowej związanej z lasem, używanej na co
dzień przez leśników.
Pokaz 2
Tytuł: Bioróżnorodność polskich lasów
Forma pokazu: prezentacja, eksponaty, wykłady
Eksponaty: gatunki drzew – przekroje, gatunki drzew – sadzonki, tablice edukacyjne
z gatunkami drzew i krzewów, roślin , zwierzętami oraz tropy zwierząt, nasiona drzew
i krzewów leśnych.
20
Prezentacja: Celem pokazu jest uzmysłowienie jak wielka jest różnorodność świata
roślinnego i zwierzęcego w naszych lasach.
Wykład: Wyjaśnienie słowa „ bioróżnorodność” w odniesieniu do lasu.
Zwiedzający ma możliwość obejrzenia i dotknięcia eksponatów będących śladami zwierząt
a na „grającej” tablicy wybrać interesujące ich zwierzę, dowiedzieć się o ich życiu i posłuchać
wydawanych przez nie dźwięków. Można również nauczyć się rozpoznawania gatunków
drzew i poznać budowę drewna.
Pokaz 3
Tytuł: Przywracanie bartnictwa w Leśnym Kompleksie Promocyjnym „Lasy Warszawskie”
Forma pokazu: warsztaty z udziałem pszczelarza - bartnika
Eksponaty: Narzędzia do dziania w drzewie barci, miodobrania (podkurzacz, prasa, dłuta)
matecznik z pszczołami, tablice edukacyjne, kanapki z miodem.
Prezentacja: Celem pokazu jest prezentacja ochrony bioróżnorodności lasów poprzez
ochronę starych drzew - na barcie przeznaczane są drzewa ponad 100-letnie, wystarczająco
grube. Promocja jednej z tradycyjnych form użytkowania ubocznego lasu i tradycji z tym
związanych.
Warsztaty: obserwacja pszczół, wytapianie wosku pszczelego, odwirowywanie miodu,
samodzielne lepienie woskowych świec
Wykład na temat roli pszczół w ekosystemach leśnych, tradycji bartnictwa na Mazowszu oraz
sposobów pozyskiwania miodu, uświadamiania wartości zdrowotnych i odżywczych.
Pokaz 4
Tytuł: Las dostępny dla wszystkich
Forma pokazu: eksponaty, wykłady
W jaki sposób zaangażowany jest zwiedzający? Zwiedzający może dotknąć, usłyszeć,
powąchać, poczuć las, wykorzystując przedstawione eksponaty.
Zabawa dla dzieci: zgaduj zgadula co wyciągniesz z worka, dzieci zgadują poprzez dotyk jaki
przedmiot trzymają w ręku.
Zwiedzający mogą dowiedzieć się o infrastrukturze turystycznej, udostępnieniu lasu dla
turystyki, pobrać foldery.
REGIONALNA DYREKCJA LASÓW PAŃSTWOWYCH W BIAŁYMSTOKU
Nadleśnictwo Maskulińskie, Nadleśnictwo Pisz
oraz REGIONALNA DYREKCJA LASÓW PAŃSTWOWYCH W OLSZTYNIE
Nadleśnictwo Mrągowo, Nadleśnictwo Spychowo i Nadleśnictwo Strzałowo
Leśny Kompleks Promocyjny „Lasy Mazurskie”
Leśny Kompleks Promocyjny „Lasy Mazurskie” powołany został Zarządzeniem Nr 84
Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 30.10.2002 roku na podstawie art. 13 b
Ustawy o lasach. Obejmuje on Puszczę Piską zarządzaną przez dwie regionalne dyrekcje –
w Białymstoku i Olsztynie. LKP „Lasy Mazurskie” jest obszarem funkcjonalnym grupującym
pięć nadleśnictw oraz Stację Badawczą Polskiej Akademii Nauk w Popielnie – zajmującym
powierzchnię 118 tys. ha. Rozciąga się od Mrągowa na północy, Orzysza i Białej Piskiej na
wschodzie, Kolna i Myszyńca na południu, do Szczytna i Biskupca na zachodzie (ww.
miejscowości oprócz Mrągowa znajdują się poza granicami LKP). Obszar ten służy
popularyzacji w społeczeństwie wiedzy o gospodarce i przyrodzie leśnej oraz wdrażaniu
w lasach gospodarki prowadzonej na podstawach ekologicznych. Jest to obszar
o szczególnym znaczeniu naukowym i badawczym. Tu prowadzi się wzorcową gospodarkę
zgodnie z zasadami trwałości użytkowania lasów i zachowania ich wartości przyrodniczych,
tu szkoli się leśników.
21
Znaczną część obszaru LKP „Lasy Mazurskie” stanowią zwarte drzewostany Puszczy Piskiej
(pozostałości dawnej Puszczy Jańsborskiej). Jest to piękny i krajobrazowo urozmaicony
teren. Na północy spotykamy wiele jezior, w tym największe w Polsce Jezioro Śniardwy oraz
Jezioro Nidzkie w całości uznane za rezerwat krajobrazowy. Sieć wodna z licznymi jeziorami i
rzeką Krutynią jest najbardziej charakterystycznym elementem turystycznym, przyciągającym
rzesze miłośników sportów wodnych. Różnorodność form geomorficznych, obfitość wód i
terenów podmokłych, rozległe i dobrze zachowane tereny leśne sprawiły, że LKP „Lasy
Mazurskie” charakteryzuje się wielkim bogactwem świata roślin i zwierząt. Bardzo długa jest
lista występujących tu roślin chronionych, wiele z nich to prawdziwe klejnoty naszych lasów i
łąk. Podobnie jak świat roślin, bardzo bogata jest fauna LKP. Południowe lasy Puszczy Piskiej
zamieszkują m.in. wilki, po latach nieobecności obserwowane są na tym terenie rysie.
Stoisko zaprojektowane wg własnej aranżacji i doświadczeń nabytych na różnego typu
wystawach prezentujących działalność, osiągnięcia i piękno naszych lasów.
Dynamicznie prowadzone różnego rodzaju konkursy (np. 100 pytań przyrodniczych,
rozpoznawanie gatunków drzew, zabawa w puzzle i zgaduj-zgadula – paletki temat
środowisko i inne), wspomagane przez statyczne eksponaty, nie pozwolą zwiedzającym na
znudzenie tematem.
Mamy nadzieję, że nasze pomysły i otwartość podniosą atrakcyjność naszego stoiska dla
ludzi poszukujących praktycznej wiedzy z zakresu leśnictwa i przyrody.
Stoisko urządzone będzie w myśl zasady: patrzę, widzę, słucham, dotykam – czuję, myślę,
przeżywam.
 patrzę, widzę – estetycznie skomponowane wyposażenie z naturalnych surowców,
mili i kompetentni leśnicy w mundurach. Wszystko to sprzyja kształtowaniu
pozytywnego wizerunku LP oraz kojarzeniu munduru i dystynkcji leśnika z różnorodną
działalnością,
 słucham – świadome działanie, efektem którego jest zrozumienie lasu i jego funkcji
oraz pozyskanie sojuszników wspierających pracę leśników,
 dotykam – nasiona, drewno, sadzonki i krzewy, wyroby i ozdoby z drewna,
 czuję – będzie można poczuć zapach żywicy, suszonych grzybów oraz ziół,
 myślę – podczas każdej wystawy na stoisku prowadzony jest konkurs leśny
(losowanie pytań, układanie puzzli, zgaduj-zgadula, gry i zabawy). Uczestnicy
najwięcej, bo ok. 90%, zapamiętują z tego, co sami robią.
 przeżywam – radość z otrzymanych nagród, spotkanie z leśnikiem poza lasem,
satysfakcja ze zdobytej wiedzy.
Szczycimy się tym, że na każdej wystawie nie prowadzimy prostego rozdawnictwa
materiałów promocyjnych. Aby otrzymać nagrodę, trzeba zabłysnąć wiedzą przyrodniczoleśną lub zdobyć wiedzę poprzez umiarkowane i stopniowe podpowiedzi osoby prowadzącej
konkurs. Przewidziane nagrody to: drewniane kredki z logo LKP, mapy, przewodniki,
składanki, pocztówki, zdjęcia z opisem urządzeń retencjonujących wodę w lasach i wiele
innych. Ponieważ najlepiej uczyć się o lesie w lesie przywieziemy ze sobą „las-ek” i „jezior-ko
mazurskie”.
REGIONALNA DYREKCJA LASÓW PAŃSTWOWYCH WE WROCŁAWIU
Leśny Kompleks Promocyjny „Sudety Zachodnie” jest jednym z najmłodszych
i najmniejszych, ale z niepowtarzalnymi w skali Europy atrakcjami przyrodniczymi. Obejmuje
lasy górskie Nadleśnictwa Szklarska Poręba i Świeradów. Powstał na bazie największej klęski
ekologicznej w ekosystemach leśnych, gdyż najdalej wysunięte za zachód pasmo Sudetów
było w latach osiemdziesiątych miejscem nie tylko wielkoobszarowego uszkodzenia
22
drzewostanu, ale destrukcji i rozpadu całego ekosystemu leśnego. Dzisiaj Góry Izerskie to
wielkie bezkresne przestrzenie, tajemnicza historia, bezdroża, miejsca mroczne, smutne
i przygnębiające a jednocześnie przepiękne krajobrazy, unikatowe skarby przyrody. Cisza
i spokój. Życie na wysokim poziomie z naturą, z dala od codziennego, miejskiego szumu
i czterech ścian. Przeciwwaga rozpędzonej cywilizacji, niepohamowanego tempa życia. Leśny
Kompleks Promocyjny „Sudety Zachodnie” to nie tylko unikatowy świat przyrody klimatu
subarktycznego, ostatniego stanowiska roślin z dalekiej północy, które nie znalazły
powrotnej drogi do siebie. To także piękne nocne niebo, ozdobione wstęgą Drogi Mlecznej.
Ten widok jest niedostępny dla ponad 50% mieszkańców Unii Europejskiej dotkniętych
problemem zanieczyszczenia światłem. W pierwszym w Europie transgranicznym Parku
Ciemnego Nieba można połączyć przyjemny, aktywny wypoczynek w otoczeniu wspaniałej
przyrody i poznać fascynujący wszechświat pod rozgwieżdżonym niebem.
Pokaz 1 - Las to nie tylko drzewa
Uczestnicy będą mieli możliwość poznanie korzyści, jakie mogą uzyskać przebywając
w środowisku leśnym. Poznać funkcje produkcyjne, społeczne i ekologiczne lasu. Czym jest
łowiectwo i jakie zagrożenia dla przyszłych pokoleń niesie brak świadomości ekologicznej
• Wystawa darów lasu
• Zioła w życiu człowieka
• Wystawa łowiecka
• Pozy drzew – zabawa ruchowa
• Czy lasów w Polsce przybywa skoro wycinamy drzewa? – zabawa ruchowa
• Konkurs planszowy
Pokaz 2 – „Gwiazdy w ciemności świecą jaśniej”, czyli co łączy ciemność, gwiazdy, przyrodę
i turystów.
Uczestnicy będą mieli możliwość zapoznania się z problemem zanieczyszczenia światłem.
Światło bez wątpienia jest bardzo przydatnym, na co dzień wynalazkiem. Jednak ma ono też
swoją ciemną stronę, zwaną zanieczyszczeniem światłem. Negatywne skutki tego zjawiska
przejawiają się w wielu dziedzinach życia. „Sztuczny dzień” w nocy to również problem
życiowy dla zwierząt i roślin.
• Czym jest zanieczyszczenie światłem – pogadanka i pokaz
• Gnomom jako pierwotne narzędzie do mierzenia czasu, zbuduj swój zegar słoneczny
– ćwiczenia
• Bliżej gwiazd – ćwiczenie
Pokaz 3 – Podróż w czasie i przestrzeni
Uczestnicy będą mogli poznać przyczyny i skutki błędów decyzyjnych człowieka. Zaproszeni
zostaną na wirtualny spacer po najpiękniejszych i unikatowych zakątkach Sudetów
Zachodnich. Rozwiną pojęcie paradoks izerski, czym jest? Co to są torfowiska i dlaczego są
tak ważne?
• Czym jest paradoks izerski – pogadanka
• Góry Izerskie – daleka północ – pogadanka
• Wystawa fotograficzna
• Poznaj Izery – konkurs wiedzy, plastyczny, literacki
REPREZENTACYJNA ORKIESTRA LASÓW PAŃSTWOWYCH Z TUCHOLI
Po rocznej przerwie ponownie zaprezentuje się na Polu Mokotowskim Orkiestra z Tucholi.
Orkiestra powstała w 1967 roku i w miarę nabywania instrumentów rozrastała się.
Z pierwszym dyrygentem, Janem Voigtem, zaczynało 16 uczniów, by po 10 latach było już ich
30. Od tego czasu skład zespołu oscyluje w granicach 30-40 osób. Pierwszym kapelmistrzem
23
był Jan Voigt. Następnie batutę przejął Czesław Jehton, który odchodząc na emeryturę
w 1970 roku przekazał szkolenie ponownie Janowi Voigtowi. Kolejni dyrygenci to: Tadeusz
Szcześniak, Zbigniew Sampławski i Wiesław Wlekliński, a od 1983 roku do chwili obecnej
Mirosław Pałczyński. Obecnie w zajęciach uczestniczy 50 uczniów, a skład koncertowy liczy
38 osób. Jest to płynna liczba, gdyż każdego roku są pewne zmiany personalne
spowodowane rotacją samych uczniów uczęszczających do szkoły. Jeszcze do niedawna
członkami orkiestry byli tylko uczniowie Zespołu Szkół Leśnych. W tej chwili oprócz
przyszłych leśników, tworzących podstawę zespołu, w zajęciach bierze udział coraz więcej
młodzieży z innych tucholskich szkół. Orkiestra skupia, więc młodzież z różnych środowisk,
dając możliwość rozwoju własnych zainteresowań i talentów.
Orkiestra uświetnia i koncertuje w imprezach o charakterze krajowym i międzynarodowym
organizowanych przez Lasy Państwowe i Polski Związek Łowiecki. Podczas festynu wystąpią
dwukrotnie.
AKCJA I TY POSADŹ SWOJE DRZEWKO
W godz. 13.00-16.00 przedstawiciele Lasów Państwowych rozdadzą 5.000 sadzonek drzew
iglastych.
ZIELONE MAZOWSZE
Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie
(www.wfosigw.pl) dla uczestników Festynu przygotowuje konkursy z wiedzy ekologicznej dla
różnych grup wiekowych oraz konkurs plastyczny dla dzieci i młodzieży pt. „Różnorodność
w nas, bioróżnorodność wokół nas” dla dzieci i młodzieży - oba z ciekawymi nagrodami.
WFOŚiGW w Warszawie jako współorganizator przygotowuje również konkurs fotograficzny
pt. „KLIMATY MAZOWSZA - Różnorodność w nas, bioróżnorodność wokół nas”, którego
celem jest popularyzacja ciekawych obiektów i różnorodności przyrodniczej Województwa
Mazowieckiego. Konkurs jest skierowany do trzech grup wiekowych: dzieci, młodzież
i dorośli. Wystawa nagrodzonych prac fotograficznych odbywać się będzie przy stoisku
promocyjnym WFOŚiGW w Warszawie. Dla oglądających wystawę podczas Festynu zostanie
przeprowadzony konkurs, w którym jego uczestnicy będą mogli wybrać laureata
publiczności. Autorowi zwycięskiej fotografii i uczestnikowi Festynu, który głosował na
zwycięską pracę zostanie wręczona nagroda publiczności. Nagrody dla laureatów konkursu
zostaną wręczone podczas Festynu Dnia Ziemi. Informacje o konkursie (regulamin, karta
zgłoszenia) zostaną umieszczone na stronie WFOŚiGW w Warszawie (www.wfosigw.pl).
„Naturalne Serce Polski” – stoisko przyrodniczo - edukacyjne
Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego w Warszawie wspólnie z Mazowieckim
Zespołem Parków Krajobrazowych Mazowieckim, Chojnowskim, Brudzeńskim, Kozienickim
i Nadbużańskim przygotuje informacje promujące parki, ich walory przyrodnicze
i różnorodne formy turystyki aktywnej. Dla najmłodszych mieszkańców Stolicy zostaną
przygotowane warsztaty i konkursy ekologiczne przeprowadzone przez doświadczonych
pedagogów. Wśród nich znajdą się m.in. obserwacje mikroskopowe, konkursy plastyczne,
gry i zabawy poświęcone zagadnieniom ochrony przyrody, klimatu i wody. Dzieci
w towarzystwie opiekunów będą mogły uczestniczyć w zajęciach wykorzystując własne
doświadczenia, będą mogły odbyć tajemniczą podróż do zaczarowanego świata przyrody
mazowieckich lasów. Poznają klucze do oznaczania drzew i roślin zielnych. Z suchych roślin
będą wykonywały samodzielne prace. Poznają pracę twórców ludowych, a następnie
24
samodzielnie spróbują swoich sił przygotowując wycinanki, lepiąc naczynia z gliny czy
wykonując własne rzeźby.
STÓŁ DARÓW ZIEMI. ROLNICZA RÓŻNORODNOŚĆ BIOLOGICZNA.
Prezentacja zorganizowana przy współpracy ze Społecznym Instytutem Ekologicznym.
Celem ekspozycji jest promocja i prezentacja produktów regionalnych oraz informacja
i edukacja, kształtująca postawy konsumenckie na rzecz wyboru żywności naturalnej,
wytwarzanej tradycyjnymi metodami oraz ochrony różnorodności biologicznej w rolnictwie
poprzez sięganie do ich korzeni przyrodniczych, historycznych i kulturowych. W tym roku
prezentacja odbywać się będzie pod hasłem: ROLNICZA RÓŻNORODNOŚĆ BIOLOGICZNA,
która ma wspierać kulinarne dziedzictwo i tradycyjną żywność. W skład prezentacji wejdzie
sześć uzupełniających się ekspozycji:
Ekspozycja I: Rolnicza Różnorodność Biologiczna.
Na ekspozycję złożą się stoiska organizacji zajmujących się tematem, min. Społeczny Instytut
Ekologiczny, Fundacja Wspomagania Wsi z bankiem genów IHAR, Instytut Zootechniki i inne.
Zaprezentowane zostaną plakaty, postery, wystawa „Kurpiowski model bioróżnorodności
w rolnictwie”. Przeprowadzone zostaną konkursy z nagrodami na temat różnorodności
biologicznej.
Ekspozycja II: O produktach. Powrót do źródeł
W trakcie ekspozycji pokazane zostaną surowce z rolniczej bioróżnorodności będące
podstawą do wyrabiania lokalnych produktów:
tradycyjne odmiany owoców oraz warzyw
rodzime rasy zwierząt, m.in. kury zielononóżki kuropatwiane
nabiał pochodzący od krowy polskiej czerwonej
tradycyjne odmiany zbóż i kasz
miody z unikatowych pożytków
Prezentację wzbogacą plakaty, zdjęcia, publikacje, ulotki.
Ekspozycja III: O narzędziach i sposobach
Na ekspozycji zaprezentowane będą stare technologie przetwarzania żywności, jak:
pieczenie chleba
tłoczenie soków owocowych
odwirowywanie miodu
wyrabianie sera i masła
smażenie powideł
wytłaczanie oleju
wyrabianie tradycyjnych wędlin
Na planszach przy stoiskach umieszczone będą postery ze zdjęciami dawnych
technologii w przetwórstwie żywności, tj. tłocznia do wyrobu tradycyjnego oleju,
prasa do wyrobu wina i sera, urządzenia tradycyjnego browaru, piec do wypieku
chleba. Ponadto na ekspozycji zgromadzone zostaną eksponaty używane
w tradycyjnym przetwórstwie żywności.
Ekspozycja IV: Wirydarz Polski – rajski ogród ziół i kwiatów
Ekspozycja zaprezentuje tradycyjne ogrody przydomowe, przekaże wiedzę o rodzimych
gatunkach kwiatów i ziół oraz propagować będzie zakładanie przydomowych wirydarzy,
charakterystycznych dla danego regionu. Stoisko zostanie przybrane polskimi kwiatami oraz
ziołami leczniczymi i przyprawowymi. W ramach ekspozycji można było posłuchać krótkich
prelekcji na temat kwiatów polnych, poznać rolę dawnych odmian roślin i drzew w
zachowaniu bioróżnorodności. Umieszczone zostaną plansze nt. roli dawnych odmian roślin
25
i drzew w zachowaniu bioróżnorodności. Na stoisku dostępne będą pocztówki z kwiatami
z polskich ogrodów oraz publikacje Społecznego Instytutu Ekologicznego poświęcone
tradycyjnym ogródkom i sadom dawnych odmian.
Ekspozycja V: Stół Darów Ziemi
„Stół Darów Ziemi” to zwarty, zadaszony kilkudziesięciometrowy „stół”, na którym
zaprezentowane będą produkty regionalne i tradycyjne z Mazowsza i innych regionów Polski,
m.in. nagrodzone w konkursie pt. „Nasze Kulinarne dziedzictwo”. Na ekspozycji
zaprezentowane zostały najwyższej jakości wędliny, sery, chleby, miody, przetwory
owocowo-warzywne. Dostępne będą materiały informacyjne nt. produktu regionalnego
i aktualnych możliwości oraz rozwiązań prawnych dotyczących wytwarzania regionalnej
żywności.
Ekspozycja VI: Bioróżnorodność między Bugiem a Narwią
Prezentacja potencjału przyrodniczego i turystycznego gmin uczestniczących w polskonorweskim projekcie, realizowanym przez Społeczny Instytut Ekologiczny w 15 gminach
Mazowsza, dotyczącego rolnictwa ekologicznego, ekoturystyki i ekologicznego produktu
lokalnego.
Wszystkie ekspozycje będą stanowiły syntetyczny pokaz bogactwa natury i różnorodności
biologicznej oraz polskiej tradycyjnej żywności. Główne punkty prezentacji to natura –
bogactwo krajobrazowe i przyrodnicze między Bugiem a Narwią, surowce – rodzime rasy
zwierząt i dawne odmiany roślin, smaki – zachowane dzięki tradycyjnym, naturalnym
metodom wytwarzania żywności oraz ogrody i sady – przydomowe wirydarze, oazy dawnych
odmian kwiatów, krzewów i ziół oraz dawnych odmian owoców, jako element naturalnego
krajobrazu wiejskiego.
OGRÓDEK TECHNOLOGICZNY
PREZENTACJA DZIAŁANIA EUROPEJSKIEJ PLATFORMY RECYKLINGU
Europejska Platforma Recyklingu, Polska Organizacja Odzysku Sprzętu Elektrycznego
i Elektronicznego S.A. (European Recycling Platform) została powołana w grudniu 2002 roku
w celu zbiórki i prawidłowego zagospodarowania odpadów pochodzących ze zużytego
sprzętu elektrycznego i elektronicznego. ERP w chwili obecnej prowadzi działalność na
obszarze 11 państw europejskich, dostarczając usługi dla ok. 1300 kontrahentów. Łączna
ilość zebranych przez firmę odpadów przekroczyła 1 milion ton.
Zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem ERP Polska, zawiera kontrakty z firmami
wprowadzającymi sprzęt elektryczny i elektroniczny na rynek i przejmuje pełną
odpowiedzialność i obowiązki za zbiórkę i utylizację tego sprzętu. EPR Polska realizuje
zbiórkę ZSEE poprzez firmę Stena Sp. z o.o., która uruchamia sieć punktów zbierania
zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (ZSEE). Jest ona bezustannie powiększana
i lokalizowana nie tylko w dużych aglomeracjach, ale także w małych miejscowościach. EPR
Polska odbiera również sprzęt ze sklepów i punktów serwisowych, w celu dotarcia do
zainteresowanych organizowane są też mobilne i okolicznościowe punkty zbiórki ZSEE.
Przejmuje również nasienie obowiązki prowadzenia edukacji ekologicznej.
Celem działań edukacyjnych, podejmowanych na terenie Polski przez Europejską
Platformę Recyklingu Polska, jest podnoszenie świadomości ekologicznej społeczeństwa w
zakresie gospodarki zużytym sprzętem elektronicznym i elektrycznym poprzez realizację
projektów ekologicznych skierowanych do przedsiębiorców, kampanii informacyjnych
o szerokim zasięgu oddziaływania adresowanych do mieszkańców gmin oraz konkursów
i programów aktywnej edukacji na poziomie szkolnictwa.
26
Europejska Platforma Recyklingu Polska S.A. uczestniczy, jako jeden z głównych partnerów w
obchodach Światowego Dnia Ziemi, których finałem jest festyn na Polu Mokotowskim. Od 4
lat roku podczas festynu wspólnie z firmą STENA organizuje punkt zbiórki ZSEE wydając w
zamian sadzonki roślin ozdobnych. W tym roku obok zbiórki ZSEE odbędzie się zbiórka
baterii.
Zapraszamy od 10.00 do 18.00 – wjazd również samochodami od ul. Wawelskiej (tuż obok
wyjazdu na teren Stadionu Skra).
Za każdy oddany mały sprzęt np. żelazko, suszarka, wentylator, golarka, itp. dajemy
1 ozdobną roślinkę, za oddany duży sprzęt np. telewizor, lodówka, pralka, kuchenka, itp.
dajemy 3 sadzonki. Za każde 25 szt. baterii również dajemy sadzonkę.
Dzieci i młodzież zapraszamy na warsztaty edukacyjne:
Sztuka z recyklingu.
Sztuka z recyklingu? Jak najbardziej! Tworzyć może każdy, a swobodny dostęp do materiałów
plastycznych, półproduktów i wydawałoby się niepotrzebnych już śmieci ogromnie pobudza
wyobraźnię. Zapraszamy do wspólnej zabawy - mogą w niej brać udział nawet młodsze
dzieci.
„Drugie życie elektrośmieci”, czyli łamigłówki, rebusy i krzyżówki.
Czy wiesz, co to jest ZSEE? Jak postępować z elektroodpadami? A czego nie wolno robić ze
zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym? Tego wszystkiego można się dowiedzieć
rozwiązując łamigłówki opracowane przez laureatów dwóch edycji konkursu edukacyjnego
Europejskiej Platformy Recyklingu „Drugie Życie Elektrośmieci”.
Na stoisku ERP Polska informacje o ZSEE i zasadach postępowania z nim. Przez cały dzień
trwać będzie ekspozycja edukacyjnej wystawy posterowej przygotowanej w ramach
programu edukacyjnego „Elektrośmieci – Wyzwanie dla dorosłych i dla dzieci” pt.
„E-cywilizacji kłopoty z e-odpadami”.
AURAEKO ORGANIZACJA ODZYSKU SPRZĘTU ELEKTRYCZNEGO I ELEKTRONICZNEGO S.A.
AURAEKO wspiera importerów i producentów sprzętu elektrycznego i elektronicznego
w wywiązywaniu się z obowiązków wynikających z ustawy z dnia 29 lipca 2005r. (wraz
z późniejszymi zmianami) o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym.
AURAEKO prowadzi kampanie edukacyjne, których celem jest zmiana postaw społecznych
i budowa społeczeństwa odpowiedzialnego za przyszłość naszego środowiska. Edukuje, w
jaki sposób należy postępować ze zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym (ZSEE)
i jakie są metody jego zbierania.
Obecnie AURAEKO prowadzi dwie ogólnopolskie kampanie edukacyjne: projekt ekologiczny
skierowany do uczniów szkół gimnazjalnych „Dobre rady na elektroodpady” – II edycja oraz
program ekologicznej odpowiedzialności biznesu „Firma Przyjazna Naturze”. Program ten
powstał z myślą o klientach AURAEKO, dla których ważne jest, aby działać w zgodzie ze
środowiskiem. Dodatkowo edukuje klientów w zakresie odzysku zużytego sprzętu
elektrycznego i elektronicznego.
W ramach festynu Dnia Ziemi AURAEKO zorganizuje:
 Zbiórkę zużytych świetlówek w zamian za torby ekologiczne – w punkcie obok miejsca
zbiórki ZSEE.
 Wystawę fotograficzną „Życie świetlówki nie musi kończyć się na śmietnisku”
zrealizowana w jednym z najlepszych zakładów unieszkodliwiania zużytych źródeł
światła Maya Victory Sp. z o.o. w Bogumiłowie (gmina Kleszczów).
 Warsztaty i zabawy dla dzieci i młodzieży.
27
SITA POLSKA. RAZEM DLA NASZEGO ŚRODOWISKA
Prezentacja zakresu usług, sprzętu i technologii w godzinach 10.00 – 18.00. Konkursy
i warsztaty dla dzieci mające na celu wzrost wiedzy na temat ekologii i promujące
zrównoważoną gospodarkę odpadami, w godzinach 11.00 – 17.00.
SEKTOR EDUKACJI
WARSZTATY EDUKACYJNO-TWÓRCZE – „Różnorodność w nas – bioróżnorodność wokół
nas”
„Różnorodność w nas – bioróżnorodność wokół nas” to tytuł projektu Laboratorium Edukacji
Twórczej Centrum Sztuki Współczesnej, który nawiązuje do tegorocznego tematu obchodów
Międzynarodowego Dnia Ziemi 2010. Czterech twórców przygotuje 4 autorskie projekty
specjalnie na Dzień Ziemi. Każdy z projektów będzie miał inną formę i będzie skierowany do
różnych odbiorców, głownie jednak do młodzieży szkolnej oraz osób które zechcą całymi
rodzinami włączyć się we wspólne działania. Jak zwykle, w zajęciach będzie mógł wziąć udział
każdy, bez względu na wiek, sprawność czy zdolności. Metodyka warsztatów
przygotowanych przez Laboratorium umożliwia właśnie rodzinom wspólny, twórczy udział
w zajęciach. Polega to na zróżnicowaniu skali trudności zadań, których wiodący temat jest
taki sam dla rodziców i dzieci. Dzięki temu mogą wspólnie wykonywać swoje prace. Artyści
proponują zajęcia mające na celu poszukiwanie nieschematycznych sposobów myślenia
i działań oraz zwrócenia uwagi na otaczającą przyrodę i świat wokół nas. W ten sposób będą
kształtowane postawy odpowiedzialności za swoje decyzje, zwłaszcza te nakierowane na
ochronę środowiska. Tego typu warsztaty wymagają myślenia, są trudniejsze od innych, ale
zmuszają do zrozumienia, faktu, że człowiek jest cząstką bioróżnorodności i ma na nią
ogromny wpływ – niestety najczęściej negatywny. Aktywny udział adresatów w warsztatach
pozostawi z pewnością ślad nie tylko w postaci zdobytej przez nich wiedzy, ale wpłynie na
kształtowanie proekologicznych nawyków. Warsztaty są też wspaniałym przykładem na to,
że zajmując się edukacją ekologiczną nie można poprzestawać na przekazywaniu suchej
wiedzy, a należy stale poszukiwać innych form przekazu, zmuszających do refleksji,
skupienia, stawiania przed sobą wyborów moralnych, pobudzających wrażliwość. Takie
odmienne podejście do problemów ekologii może dać właśnie współczesna, interaktywna
sztuka.
1) Janusz Byszewski „Wszystko jest różne”
Interaktywne działanie, w którym wykorzystywane będą specjalnie przygotowane ramy
z grubej tektury. Na ich obrzeżach wydrukowane zostaną różnorodne instrukcje (od
technicznych po poetyckie), inne dla każdego uczestnika akcji. Zgodnie z tą instrukcją, każdy
będzie mógł „złapać” w ramkę wybrany fragment otaczającej rzeczywistości (zobaczyć, jak w
ramie obrazu, czy przez szybkę okienną). Poprzez taki prosty akt kadrowania elementów
natury - wyodrębnione zostaną „obrazy” świata, który nas otacza. W ten sposób zwrócona
zostanie uwaga na elementy krajobrazu i przyrody Parku Pole Mokotowskie, może i na
ludzkie postacie. Wspólnie z uczestnikami będziemy starali się zastanowić dlaczego dokonali
takiego, a nie innego wyboru. Opisując swoje spostrzeżenia uczestnicy zwrócą uwagę na to,
co jest: piękne, ważne, dobre, zachwycające, a także, na to, co jest zastanawiające a nawet
budzące sprzeciw. Ułożenie/zawieszenie w różnych miejscach wielu ram obok siebie tworzyć
będzie swoistą mapę różnorodności otaczającej rzeczywistości, ale i naszych wyborów,
poglądów, upodobań, wrażliwości.
2) Zbigniew Gozdecki „Wiszące ogrody”
Na specjalnie wybudowanej lekkiej konstrukcji zawisną sznurki, do których każdy uczestnik
warsztatu przyczepi deseczkę, a pod nią umieści małą doniczkę z posadzonymi sadzonkami
28
lub z posianymi ziarnami. Na deseczce zapisze poetyckie słowa (na miarę swoich możliwości)
inspirowane wybraną wcześniej rośliną (kwiatem). Dla zachęty wcześniej zostaną
przygotowane propozycje takich wierszy, dla tych którzy sami nie znajdą odpowiednich
pomysłów. Nazwana, poetycko opisana roślina będzie bardziej zapamiętana. Doniczki
zostaną zabrane do domów. Gdy sadzonki i ziarna wyrosną, pielęgnowane w domu przez
każdego „ogrodnika”, może będzie to zachętą do dbania o inne rośliny, a może i cały
różnorodny świat roślin i zwierząt .
3) Maria Parczewska „ Zapis”
Każdy człowiek jest inny, ten bezsporny fakt stanowi istotę kreatywności. Ta nasza
różnorodność, indywidualność, stanie się podstawą kolejnego warsztatu, mówiącego o
różnorodności ludzi. Piętnaście białych, stworzonych z papieru postaci naturalnej wielkości
stanie wśród drzew na Polu Mokotowskim w czasie Dnia Ziemi. Będą one motywowały do
refleksji nad naszym człowieczeństwem, nad tym, że z zewnątrz i wewnątrz w gruncie rzeczy
jesteśmy zbudowani podobnie, ale coś nasz odróżnia, co decyduje że jesteśmy inni.
Będziemy mogli porozmawiać o tym co mamy w sobie najlepszego, unikalnego, z czego
jesteśmy dumni. Tak przeprowadzony warsztat będzie okazją do pozytywnego myślenia
o ziemi i o nas samych.
4) Jan Michał Szewczyk „Tonacje – totemy”
Uczestnik dokona własnego wyboru koloru z proponowanej palety barw, zaznaczając go na
specjalnie do tego przeznaczonej „karcie do głosowania”. Karta będzie jednocześnie częścią
tworzonego dzieła. Z zestawienia wszystkich kart uczestników zostanie obliczone, ile i jakie
kolory zostały wybrane (również procentowo). Na podstawie osiągniętego wyniku, wybrane
kolory zostaną naniesione na formę przestrzenną TOTEM. Każdy z uczestników przez swój
udział (wybierając kolor) będzie współtwórcą dzieła bo, każdy może być artystą. Warsztat
ma zadanie pokazać znaczenie kolorów w naszym życiu, zwrócić uwagę na piękno
otaczającego nas świata.
KRAINA MAŁYCH PRZYJACIÓŁ ZIEMI
Celem warsztatów przyrodniczych i twórczych dla dzieci i młodzieży w ramach działań
edukacyjnych Krainy Małych Przyjaciół Ziemi jest pogłębienie wiedzy o przyrodzie
i odkrywanie jej tajemnic poprzez angażowanie uczestników w obserwacje mikroskopowe,
eksperymenty naukowe, warsztaty i zajęcia dydaktyczne. Ważne jest również uwrażliwienie
dzieci i młodzieży na zagadnienia związane ze zmianami klimatu, problematyką recyklingu
i surowców wtórnych oraz generalnie zrównoważonym rozwojem w kontekście ochrony
bioróżnorodności środowiska przyrodniczego. Prowadzone zajęcia i warsztaty, mają również
na celu promocję aktywnej postawy ekologicznej oraz indywidualnej odpowiedzialności za
stan środowiska naturalnego.
Edukacja poprzez zabawę ułatwi zmianę sposobu patrzenia na przyrodę i zrozumienie
konieczności dbania o stan najbliższego otoczenia. Wszystkie działania i warsztaty zostały
zaprojektowane tak, aby w jak najprostszy sposób przekazać ważne informacje, jednocześnie
działając na wyobraźnię dzieci, młodzieży i towarzyszących im dorosłych.
Urozmaicony, zarówno pod względem treści, jak i form przekazu program warsztatów
sprawi, że każdy uczestnik, bez względu na wiek i doświadczenie, znajdzie coś
odpowiedniego dla siebie. Przekazywana w postaci praktycznych rad i w przystępnej formie
fachowa wiedza zachęci do aktywnego udziału w proponowanych warsztatach i zajęciach:
 Ptak – forma przestrzenna. Integracyjne warsztaty polegające na budowaniu
ptaka z materiałów naturalnych i piasku rzecznego. Zajęcia mają na celu
zainteresowanie dzieci i ich opiekunów możliwością tworzenia zabawek
29













z materiałów ekologicznych, a przy okazji będzie prowadzona edukacja w zakresie
rozpoznawania gatunków ptaków polskich.
Mieszkańcy mórz i oceanów – własnoręczne wykonywanie z masy solnej i innych
materiałów naturalnych (kasz, różnorodnego rodzaju sznurków itp.) morskich
zwierzątek, muszelek, koników wodnych itp. Będzie to nie tyko zabawa
plastyczna, ale przede wszystkim nauka rozpoznawania żyjątek morskich.
Paleta zwierząt – tematem przewodnim prac plastycznych będzie różnorodność
biologiczna, dzieci i młodzież będą mogli poprzez ekspresję malarską przedstawić
różnorodność życia wszystkich żywych organizmów występujących na Ziemi
w ekosystemach lądowych, morskich i słodkowodnych oraz w zespołach
ekologicznych, których są częścią.
Klimatyczny ekokomiks – dzieci będą miały możliwość stworzenia komiksu
o tematyce związanej z różnorodnością życia na Ziemi i z zagrożeniami dla niej
płynącymi. Będą mogli wykazać się wiedzą z zakresu ekologii, znajomością
zagrożeń płynących m.in. z zanieczyszczenia środowiska naturalnego,
pomysłowością w ratowaniu organizmów zamieszkujących Ziemię.
Ekologiczne logo – projektowanie i wykonywanie rysunków na tkaninie
związanych z różnorodnością życia na Ziemi. Zebrane najciekawsze propozycje
zostaną rozwieszone w parku, żeby odwiedzającym festyn zaprezentować, jak
uczestnicy warsztatu zrozumieli hasło tegorocznych obchodów.
Witraż ekologiczny – wykonywanie witraży z kolorowej bibuły przedstawiających
motywy różnych zwierząt i roślin. Również to typowo plastyczne zajęcie będzie
okazją do zapoznania uczestników z bioróżnorodnością świata roślin i zwierząt.
Różnorodność wokół nas – tworzenie z materiałów wtórnych przedmiotów
dekoracyjnych. Powstaną przeróżne ozdoby przedstawiające głównie motywy
roślinne i zwierzęce,. Będzie to kolejna okazja do przypomnienia sobie wyglądu
(kolorystyki) wielu roślin i zwierząt oraz okazja do omówienia możliwości
powtórnego wykorzystania materiałów przeznaczonych do recyklingu. Uczestnicy
będą mogli zabrać ze sobą wykonane prace.
Papeteria z klimatem – tworzenie różnych wzorów na papierze przy pomocy
wody, farb drukarskich, terpentyny.
Mini Akwarium – zdobienie słoików motywami wodnymi a następnie wypełnianie
ich piaskiem i muszelkami i innymi ozdobami.
Rebusy, krzyżówki, łamigłówki – związane ze środowiskiem przyrodniczym,
recyklingiem oraz głównym tematem tegorocznego Dnia Ziemi.
Warsztat garncarski – tworzenie prostych form z gliny np. lepienie zwierzątek
i zdobienie ich motywami przyrodniczymi.
Orgiami – tworzenie zwierząt i roślin z kolorowego papieru. Ze stworzonych
figurek powstaną ogród zoologiczny i ogród botaniczny. Dzięki tej zabawie dzieci
będą mogły poznać różne gatunki roślin i zwierząt, ale i zobaczyć, jak różnorodny
jest to świat.
Ekologiczny kolaż – tworzenie kolaży z wykorzystaniem surowców naturalnych,
papieru marche, odlewów gipsowych itp. Dzieci będą mogły wykazać się wiedzą
z zakresu szeroko pojętej ekologii, a także wyobraźnią w łączeniu różnych
materiałów.
Klucze do bram przyrody – podczas warsztatu zostaną zaprezentowane proste
klucze do oznaczania drzew i krzewów oraz roślin zielnych, a także zostanie
30

wyjaśnione, w jaki sposób niektóre z nich można wykonać samodzielnie.
Moja recyklingowa torba – każdy będzie mógł wykonać własną torbę
z przeznaczonego na makulaturę papieru (stare kolorowe gazety, stare plakaty
etc). Poza edukacyjnym znaczeniem tego zadania, będzie też miało ono znaczenie
praktyczne.– uczestnicy zabiorą w nich wcześniej wykonane zabawki.
OGRÓDEK METEOROLOGICZNY I QUIZY POGODOWE
Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej zorganizuje polową stację pogodową, do
wykonywania pomiarów wskaźników pogodowych w terenie. W tym meteorologicznym
ogródku będzie można zapoznać się ze specjalistycznym sprzętem i aparaturą do
wykonywania pomiarów hydrologicznych i meteorologicznych, a także dowiedzieć się jak
wykonuje się pomiary: temperatury powietrza na wysokości, nad poziomem gruntu,
wilgotności powietrza na wysokości, ciśnienia powietrza, wysokości opadu atmosferycznego,
czasu nasłonecznienia, widzialności meteorologicznej. Za przejście całej ścieżki edukacyjnej
uczestnicy pikniku otrzymają pamiątkowy dyplom oraz nagrodę okolicznościową.
Jedną z atrakcji przygotowanych przez Instytut będą gry edukacyjne, w tym „Pogodynka”
dotycząca zjawisk meteorologicznych, takich jak oblodzenie, deszcz, śnieg etc. Dzięki temu
quizowi będzie można przekonać się czy jesteśmy dobrymi obserwatorami i znawcami
zjawisk pogodowych. Obok licznych atrakcji skierowanych dla młodszych uczestników
pikniku eksperci odpowiedzą również na pytania wszystkich zainteresowanych klimatem,
pogodą oraz działalnością Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
KALKULATOR CO2
Kalkulator Emisji CO2 Fundacji Nasza Ziemia, autorstwa Marcina Popkiewicza, to doskonałe
pod względem merytorycznym i graficznym narzędzie, pozwalające obliczyć emisję
pojedynczego człowieka wynikającą ze wszystkich aspektów jego życia: sposobu
zamieszkania, odżywiania się, przemieszczania się czy poziomu konsumpcji. Kalkulator
umożliwia porównywanie wielkości emisji dwutlenku węgla pomiędzy mieszkańcami
poszczególnych krajów świata oraz na sprawdzenie, które zmiany w stylu życia mogą dać
największe efekty w postaci obniżenia emisji. Kalkulator Emisji CO2 był oficjalnym
narzędziem obliczeniowym Ministerstwa Środowiska podczas Konferencji Klimatycznej ONZ
(COP14) w Poznaniu w grudniu 2008 roku.
STRAZ MIEJSKA M. ST. WARSZAWY
Warsztaty, zabawy sportowe i sprawnościowe, krzyżówki i rebusy, sprzęt patrolu
ekologicznego, zdjęcia z interwencji związanych ze zwierzętami i owadami.
ŚWIAT CUKRU
Skąd sie bierze Polski Cukier i dlaczego jest słodki? Gry i zabawy edukacyjne inspirowane
cukrem. Stoisko Krajowej Spółki Cukrowej S.A.
DZIEŃ ZIEMI NA WYDZIALE GEOLOGII UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO
Wydział Geologii Uniwersytetu Warszawskiego: 25 kwietnia 2010 r., godz. 10.00– 16.00,
Warszawa, ul. Żwirki i Wigury 93, plac od strony ulicy (naprzeciwko Pola Mokotowskiego).
Prezentacja towarzysząca tegorocznym obchodom Dnia Ziemi przygotowana przez Wydział
Geologii Uniwersytetu Warszawskiego przeznaczona głównie dla młodzieży szkół licealnych,
gimnazjów i szkół podstawowych. Zapraszamy też całe rodziny z małymi dziećmi, które
ucieszy widok dinozaurów i inne atrakcje. Na ekspozycję złożą się:
31
 Wystawa zbiorów Muzeum Wydziału Geologii UW. Muzeum posiada kilkadziesiąt tysięcy
okazów dawnych form życia, minerałów oraz kolekcję meteorytów.
 Pokaz badań geologiczno-inżynierskich. Zwiedzający będą mogli sami wykonać wiercenia
i sondowania geologiczne oraz rozpoznać budowę geologiczną.
 Wystawa zdjęć i eksponatów z podróży geologicznych. Pracownicy Wydziału Geologii
wraz ze studentami przedstawią dorobek swoich wypraw geologicznych m.in.
z Madagaskaru, Sahary, Wysp Kanaryjskich, Azji i Australii.
 Nauka rozpoznawania, powszechnie występujących minerałów, skał i skamieniałości dla
wszystkich zwiedzających. Przedstawione zostaną również miejsca gdzie występują
najciekawsze stanowiskach paleontologiczne i mineralogiczne w Polsce.
 Jak powstają wydmy? Zwiedzający będą mogli dotknąć piasek wydmowy i prześledzić
proces rozwoju wydmy.
 Na czym stoi mój dom? Budowa geologiczna Warszawy i okolic prezentowana przez
studentów i Pracowników Wydziału Geologii.
 Geoturystyka jako nowoczesna forma turystyki, bazująca na poznawaniu i podziwianiu
obiektów i procesów geologicznych dla wszystkich, którzy chcą nie tylko zobaczyć, ale
także dowiedzieć się dlaczego, kiedy i w jaki sposób powstały wspaniałe obiekty
przyrody nieożywionej: łańcuchy górskie, wulkany, kaniony, jaskinie, wyspy, malownicze
plaże i wiele innych.
 Spotkanie z organizatorami Studiów Podyplomowych „Geoturystyka”.
 Gościnnie zawita ekspedycja z JuraParku w Bałtowie wraz z małymi i dużymi
dinozaurami!
 Dla najmłodszych konkursy z nagrodami.
Grażyna Hodun
Koordynator obchodów Dnia Ziemi 2010
Biuro organizacyjne:
Fundacja Ośrodka Edukacji Ekologicznej, ul. Raszyńska 32/44 lok. 140, 02-026 Warszawa
tel. 22 668 92 68, tel./fax. 22 883 50 96
e-mail: dzienziemi@mroee.pl, biuro@mroee.pl, www.dzienziemi.org.pl
______________________________________________________________________________________
Patronat honorowy: Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, Minister Środowiska, Wojewoda Mazowiecki,
Marszałek Województwa Mazowieckiego, Prezydent m. st. Warszawy, Prezes Zarządu Narodowego Funduszu
Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Dyrektor Generalny Lasów Państwowych
Współpraca: Ministerstwo Środowiska, Miasto Stołeczne Warszawa, Lasy Państwowe, Kampinoski Park
Narodowy, Sita Polska
Finansujący: Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Wojewódzki Fundusz Ochrony
Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie, Samorząd Województwa Mazowieckiego w Warszawie,
Europejska Platforma Recyklingu Polska S.A., Auraeko Organizacja Odzysku Sprzętu Elektrycznego
i Elektronicznego S.A.
Patronat medialny: Jedynka Polskie Radio, Radio dla Ciebie, Gazeta Wyborcza, Metro, TVP Warszawa, Portal
Chrońmy Klimat, Portal Ekologia.pl
32